Hessels, die aan het roer bij Vendex KBB uitgroeide tot een retailman pur sang, wond er woensdag bij de presentatie van uitzonderlijk slechte jaarcijfers -een verlies van 442 miljoen euro- geen doekjes meer om. „Dit is geen gewone persconferentie. Dit resultaat is volgens mij een record voor de levensmiddelenbranche.”

Als gedelegeerd commissaris mag hij de kar een paar maanden trekken bij de moeder van de formules Super De Boer, Edah en Konmar. In ieder geval totdat Casino met een handtekening heeft bewezen daadwerkelijk uit te zijn op de overname van Laurus. Die krabbel wordt half mei verwacht. „Het is crisis”, aldus Hessels. „Het is als een nare droom. Maar als je wakker wordt, moet je wel verder.”

Laurus, ooit voortgekomen uit een fusie tussen De Boer, Unigro en Vendex Food Group, besloot halverwege het jaar 2000 acht supermarktformules onder één vlag te brengen: Konmar. Dat was bepaald geen luxebesluit, omdat de winstgevendheid veel te wensen overliet. Met Konmar zou alles anders worden. Concurrent Albert Heijn kon de borst natmaken. Grote woorden liepen al heel snel uit op een totaal fiasco.

Volgens Hessels kwam de doelstelling van een omzetstijging van 20 procent al „wat optimistisch” over bij de raad van commissarissen. De toezichthouders gaven toch groen licht voor de plannen van topman Van der Straaten en zijn compagnon Stuijts. „Als iedereen voor is, kun je niet makkelijk nee zeggen.” Hessels vindt dat ook achteraf niet verwijtbaar. „We hebben controles ingebouwd. Toen bleek dat er juist minder omzet werd gehaald in de eerste nieuwe Konmars, hebben we hard op de rem getrapt.”

Een duur onderzoek van externe deskundigen -Bain & Company- gaf in juli van 2001 nog aan dat het met de strategie wel goed zat, maar dat de pijn in de uitvoering lag. Ook op dit front moest Hessels woensdag het boetekleed aantrekken. „Eén Konmar een juiste strategie? Ik zou nu zeggen dat die strategie niet noodzakelijkerwijs fout was.” Het ging „van een beetje kwaad tot veel erger.” De ombouwoperatie werd stopgezet, de wisselingen aan de top van Laurus volgden elkaar in rap tempo op.

Het is een publiek geheim dat Laurus al maanden met Casino onderhandelt. Want het geld is schoon op. Zelfs het eigen vermogen is negatief, zo werd woensdag duidelijk. Laurus bestaat bij de gratie van banken. Pas twee weken geleden werd bekend dat de Fransen een belang van 37,6 procent in het Nederlandse supermarktconcern willen nemen, met op termijn de mogelijkheid van een meerderheidsbelang. In ruil voor 200 miljoen euro krijgen de Fransen een flink pakket aandelen.

Dat de onderhandelingen zo lang hebben geduurd, lag niet aan dwarsliggerij van commissaris en grootaandeelhouder E. Albada Jelgersma (hij bezit 34 procent van de aandelen), bezwoer Hessels woensdag. Albada Jelgersma ziet zijn belang straks sterk verwateren bij de komende aandelenemissie. Wat de onderhandelingen wel bemoeilijkte, was de vrije val van de koers van het aandeel Laurus de afgelopen maanden. Hessels: „Het nieuws over ons werd progressief slechter. Dat drukte de koers. U begrijpt dat Casino niet stond te trappelen om een handtekening te zetten.”

Dat moet nog steeds gebeuren. Zodra de boeken bestudeerd zijn. De oproep van Hessels om de moed erin te houden, kwam niet voor niets. Want wie zal zeggen of de Fransen bij het boekenonderzoek niet alsnog op financiële verrassingen stuiten? De kans dat ze dan afhaken, is niet denkbeeldig. Op dat moment is een faillissement heel dichtbij. De externe accountant heeft zich niet voor niets onthouden van een oordeel over de jaarcijfers van Laurus. Hessels beseft dat maar al te goed. „Let op, er is alleen nog maar een intentieverklaring met Casino. Er moeten geen rare dingen gebeuren.”

Die angst bestaat ook bij de vakorganisaties. „Ik zal blij zijn als die handtekening is gezet”, aldus RMU-onderhandelaar C. Baggerman. Hij moet er niet aan denken dat er opnieuw grootschalig moet worden gereorganiseerd. „Dat kan niet, het vet is al van de botten.”

En toch, bij Laurus is niets uit te sluiten. Het Konmar-leergeld is onderhand wel betaald, maar ondertussen slaagde het management in Spanje er vorig jaar in de zaken daar volledig in het honderd te laten lopen. De markt zit tegen, akkoord. Toch is Hessels behoorlijk nijdig. „De directie daar wilde Wal-Mart nadoen door aanbiedingen af te schaffen en constant lage prijzen te hanteren. Ze vergaten dat je echt niet meer verkoopt als je de enige winkel in een dorp bent. De mensen gaan toch niet méér eten?” Spanje wacht nu een forse sanering.

Laurus snakt naar „rustiger vaarwater, zo niet een veilige haven.” In dat geval kan het nog best goed komen. De meeste individuele supers draaien als een trein. „We hebben miljoenen klanten die blijven eten en gemotiveerd personeel ”, weet Hessels zeker.