Sofia Stresjnajva is een oomzegger van tsaar Nicolaas en werd in welstand geboren. Haar vader zorgt goed voor de arme mensen in de omgeving van het plaatsje Malinov, althans, dat vindt hij zelf en ook zijn dochter. Sofia denkt met haar man Afon en hun zoontje Max een gelukkig leven tegemoet te gaan.

In de buurt van het kasteel van de Stresjnajva’s woont Varinka in een kleine hut, samen met haar moeder. Onder hetzelfde dak verblijft ook een soort halfbroer, Taras, die ook nog eens een vergoeding vraagt voor de ongevraagde bescherming die hij bood. Varinka weet een baantje te krijgen op het kasteel; dat biedt eindelijk bestaanszekerheid.

Tijdens hun vakanties in Parijs waren de Stresjnajva’s bevriend geraakt met Eliza Ferriday, van een welgestelde Amerikaanse familie. Welgestelde Russen spraken vloeiend Frans. Opvallend genoeg geldt dat echter ook voor het boerenmeisje Varinka. Haar moeder had haar zowel Frans als Engels geleerd. En hoe verstandig dat was, blijkt later.

Opgesloten

Terwijl in West-Europa de Eerste Wereldoorlog woedt, beweegt Rusland zich naar de revolutie. De familie Stresjnajva wordt maandenlang in een kamer in hun eigen huis opgesloten. De hoofdman van de revolutionairen is Taras. In de rest van het huis heersen de dorpelingen. De kleine Max leeft tijdelijk bij Varinka.

Vanuit Amerika probeert Eliza in contact te blijven met Sofia, maar tevergeefs. Wel weet ze zich nuttig te maken voor Russische vluchtelingen.

Na de revolutie verplaatst het verhaal zich naar Parijs. Varinka wil daar in vrede verder leven, met Max als haar aangenomen zoon. Intussen staat ze nog steeds onder bescherming van Taras, die in Parijs vermoedelijk schuldig is aan het doden van Russische edellieden.

Na verloop van tijd meldt ook Sofia zich in de grote Franse stad. Pas na veel moeite krijgt ze haar zoontje terug, en emigreert ze naar Amerika.

”Russische rozen” is gebaseerd op een waargebeurde geschiedenis. Dat maakt het bijzonder. Dat neemt niet weg dat de keus om dit verhaal alleen vanuit vrouwen te beschrijven tegelijk een ernstige beperking is. Taras is onmisbaar in deze geschiedenis, maar hij komt nauwelijks uit de verf want hij is man.

Bovendien verdwijnt Varinka stilzwijgend uit het verhaal zodra Max weer terug is bij zijn moeder Sofia. Dat is heel onbevredigend. De lezer wil weten wat zij erbij voelt als zij na enkele jaren het jongetje uit handen geeft.

Parallel

Martha Hall Kelly beschrijft het hele boek vanuit de ik-figuur. Het duurt even voor de lezer doorheeft dat er drie ik-figuren zijn die hun verhaal vertellen. Het zijn eigenlijk drie afzonderlijke boeken die parallel aan elkaar worden verteld. Dat haalt de vaart eruit. De lezer die dit boek niet binnen een week uit leest, zal daarom af en toe de draad kwijt zijn. Maar voor iemand die veel leestijd heeft, kan het boek een verrijking zijn.

Boekgegevens

Russische rozen, Martha Hall Kelly; uitg. Ambo Anthos; 488 blz.; € 22,50