Beschamend dat Iran zelfs met termen uit nazi-tijdperk wegkomt
Gebrek aan historisch besef kan de bevolking van het Midden-Oosten doorgaans nauwelijks worden verweten. Integendeel. De gloriedagen van roemrijke Arabische en Perzische culturen zijn bij veel inwoners diep in de psyche ingesleten. Inclusief het verdriet over het teloorgaan van een deel van dat erfgoed. Al dan niet door buitenlandse inmenging, in het bijzonder van ‘ongelovigen’, die ook nog eens verderfelijke westerse invloeden naar dit deel van de wereld hebben gebracht.
Dat weten de leiders in de regio maar al te goed. En daar maken ze dan ook veelvuldig en dankbaar gebruik van in hun retoriek. Verwijzingen naar beroemde veldslagen uit het verleden appeleren gemakkelijk aan het collectieve onderbewustzijn en vormen een niet te onderschatten middel om de massa op te zwepen. Het feit dat ongewenste westerse militaire operaties in het Midden-Oosten vrijwel standaard met de Kruistochten worden vergeleken, is in dit verband illustratief.
Dat collectieve geheugen hoeft soms niet eens zo ver terug te reiken. Driekwart eeuw is voldoende, weet de Iraanse geestelijk leider Ali Khamenei maar al te goed. Want toen hij deze week op zijn website de term ”eindoplossing” voor Israël gebruikte, wist iedereen dat hij refereerde aan de ”Endlösung” van het Joodse ‘probleem’ door Adolf Hitler en zijn naziregime.
De oproep tot een eindoplossing prijkte naast een afbeelding waarop mensen op de Tempelberg in Jeruzalem feest vieren. „Wij zullen elke natie en elke groepering waar dan ook steunen en helpen die zich verzet en vecht tegen het zionistische regime. En we aarzelen niet om dat te zeggen”, aldus de begeleidende tekst.
Vanzelfsprekend ging die oproep in Jeruzalem niet onopgemerkt voorbij. „Elk regime dat oproept tot de vernietiging van de staat Israël, kan hetzelfde gevaar tegemoet zien”, verklaarde premier Benjamin Netanyahu in een reactie. Hij sprak zijn verontwaardiging uit over het feit dat de woorden in de bedreiging van Khamenei openlijk aan de termen van de nazi’s voor de uitroeiing van het Joodse volk waren ontleend.
Netanyahu kreeg bijval van de Verenigde Staten. Minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo betitelde de uitspraken van de Iraanse geestelijk leider als „weerzinwekkende en haatdragende antisemitische uitlatingen.”
En dat was het dan. Geen enkel woord vanuit Europa. Dat is toch op zijn minst merkwaardig voor een continent dat net 75 jaar bevrijding van de nazi’s en de verschrikkingen van de Holocaust heeft herdacht.
Dat Iran vrijwel altijd ongestoord tot de vernietiging van Israël kan oproepen, is inmiddels helaas geen nieuws meer. Maar dat zelfs een openlijke verwijzing naar de ”Endlösung” van Hitler en zijn trawanten geen reactie teweegbrengt, is diep beschamend. Misschien moet Europa eens wat lessen historisch besef in het Midden-Oosten gaan volgen.
