In het sterk gepolariseerde Amerika verlopen handhaving danwel beëindiging van de coronaregels ook langs partijlijnen. De Republikeinen benadrukken bij de afweging of men weer kan herstarten het belang van de economie; de Democraten leggen het accent op de gezondheidsrisico’s. Dat verschil in uitgangspunt is er bij de federale regering, maar ook bij de verschillende staten.

Neem de staat Texas. Daar liep de regel om zoveel mogelijk thuis te blijven al op 1 mei af. Wel waren er voor verschillende sectoren nog beperkende maatregelen. Zo mochten kap- en schoonheidssalons pas op 11 mei open. Inmiddels komen in Texas bijna alle sectoren weer op gang.

Voor Shelley Luther uit Dallas ging het allemaal veel te langzaam. In de laatste week van april opende ze uit protest tegen de regels de deuren van haar kapsalon. Prompt werd ze gearresteerd en veroordeeld tot een week gevangenisstraf, of het betalen van 7000 dollar boete. Zij werd daarmee de symboolfiguur voor het verzet tegen corona.

Voor gouverneur Greg Abbott, een Republikein, was dit reden om de regels onmiddellijk aan te passen, zodat Shelley Luther via een erehaag van haar fans het gevangenisterrein weer spoedig kon verlaten.

Abbott verdedigde zijn besluit tot versoepeling van de regels met het argument dat het illegaal en inhumaan is om iemand die knokt voor zijn business op één lijn met misdadigers te stellen. „Dat zal ik nooit tolereren.”

Wachtpost

Heel anders staat de gouverneur van Michigan, de Democraat Gretchen Witmer, erin. Zij heeft begin mei gezegd dat de thuisblijfregel ten minste geldt tot eind van de maand. Enkele bedrijfstakken mochten wel eerder open. Karl Manke, een 77-jarige kapper in ruste uit Owosso, opende 4 mei de kapperswinkel die hij had verhuurd en knipte een klant. Hij wilde daarmee protesteren tegen de regel dat mensen met een contactberoep nog niet aan de slag kunnen.

Omdat Manke voorzag dat de politie langs kon komen om de winkeldeur weer in het slot te gooien, vroeg hij de Michigan Home Guard enkele gewapende leden van hun brigade als wachtpost bij zijn winkel te zetten. De leden droegen Trumptruien en zwaaiden met Trumpvlaggen.

Gouverneur Witmer liet dit niet over haar kant gaan. Zij diende een klacht in bij justitie. Donderdag moet de rechter van Shiawassee County in Michigan zich over de zaak uitspreken.

Het is niet uitgesloten dat de kapper alsnog gelijk krijgt. Want veel rechters zitten op de lijn van het hooggerechtshof in de staat Wisconsin. Dat bepaalde half mei dat de thuisblijfregel van gouverneur Tony Evers, een Democraat, veel te ver gaat. De gouverneur wilde die regel tot eind mei laten duren. Hij is nu gedwongen om met een nieuw plan te komen.

Dat de druk om het land te heropenen groot is, heeft alles te maken met de enorme klappen die de Amerikaanse economie krijgt. Elon Musk besloot bijvoorbeeld vorige week uit bedrijfseconomische overwegingen om zijn Tesla-autofabriek weer te herstarten, hoewel de Democratische bestuurders van zijn district daar geen toestemming voor gaven. Musk vindt de lockdownregels een aantasting van de grondwettelijke vrijheid en een dodelijk gevaar voor de economie. Hij zei bereid te zijn zich te laten arresteren voor zijn overtreding van de voorschriften. Wanneer de staat California hem te na zou komen, dreigde hij zijn Teslafabrieken te verplaatsen naar Nevada of Texas.

Vernietigd

Zakenbank Goldman Sachs zei vorige week te verwachten dat het aantal werklozen zal oplopen van 23 naar 37 miljoen. De voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, Jerome Powell, vertelde zondag dat de Amerikaanse economie dit kwartaal „makkelijk” 20 tot 30 procent kan krimpen. Vandaar dat de Amerikaanse minister van Financiën, Steve Mnuchin, recent waarschuwde dat wanneer de VS te lang wachten met de herstart van bedrijven, de Amerikaanse economie wordt vernietigd – „hetgeen nog meer doden tot gevolg zal hebben.”

Tegenover de opvatting van Mnuchin staat die van dr. Anthony Fauci, de medisch expert die Trump adviseert. Hij blijft aandringen op voorzichtigheid en wil geleidelijke terugkeer naar het normale leven. Inmiddels heeft de president laten weten dat de lage snelheid waarmee Fauci terug wil naar het nieuwe normaal voor hem onacceptabel is.