Het was een terugkerend refrein in de persconferentie vrijdag van Peter Hein van Mulligen. „Dit is de grootste krimp ooit gemeten.” De CBS-hoofdeconoom gaf een toelichting op de economische cijfers en de arbeidsmarkt in het eerste kwartaal van 2020. „Normaal geef ik een overzicht van de sectoren die het beste presteren, nu licht ik de slechtste bedrijfstakken eruit.”

Cultuur en recreatie kreeg de zwaarste klappen. Doordat kappers, sportscholen en theaters dicht moesten, kromp de sector met meer dan 7 procent. „Ongekend”, zo zei Van Mulligen. De cijfers voor handel, vervoer en horeca zijn met een daling van 3,4 procent ook dramatisch. De sector overheid, onderwijs en zorg kromp met 2,9 procent ten opzichte van het vorige kwartaal. Slechts een enkel positief cijfer kon de econoom melden: de bouwnijverheid steeg met 5,5 procent.

Over de arbeidsmarkt had Van Mulligen ook weinig bemoedigends te melden. Het aantal banen in het eerste kwartaal groeide, maar het aantal vacatures kromp met 60.000. Een vreemde paradox, legde de econoom uit. Terwijl velen formeel een baan hebben, mogen ze niet naar hun werk. De ondersteuningsmaatregelen van de overheid die met terugwerkende kracht op 1 maart ingingen, maken de situatie mooier dan het is. Het werkloosheidscijfer, het laagst in twintig jaar, is volgens hem vooral goed voor de geschiedschrijving. „Want de vooruitzichten zijn niet goed.”

Het consumentenvertrouwen is lager dan ooit en het ondernemersvertrouwen kelderde van plus 6 naar min 37. „Van de een op de andere dag doken we in een laagconjuctuur en zijn we diep in het rood gestort. De vraag is of het komend kwartaal beter wordt. Winkels mogen weer open, maar komen klanten ook? Het effect van het opheffen van de lockdown kan heel beperkt zijn.”

Daarbij komt volgens hem dat hoe langer de crisis duurt, hoe „chronischer” de economische schade wordt. „Bij massale ontslagen, faillissementen komt er een kettingreactie. Mensen stoppen dan met uitgeven niet omdat alles gesloten is, maar omdat ze geen inkomen hebben.”

De cijfers zeggen volgens minister Wiebes (Economische Zaken) niets over wat er nu aan de hand is. Volgens hem is er nog geen zinnig woord te zeggen over wat dit betekent voor de rest van het jaar en voor volgend jaar. Minister Koolmees van Sociale Zaken zegt dat de economische krimp van 1,7 procent voor hem niet als een verrassing komt. „Het is sowieso een tegenvaller.” Daarom is het volgens hem juist belangrijk dat de overheid financiële steun biedt.

De RMU noemt het noodzakelijk dat per sector overlegd wordt over veilig werken, zodat er straks weer gewerkt kan worden.

In andere Europese landen was de daling nog slechter. De economie van de eurozone kromp in het eerste kwartaal van dit jaar met 3,8 procent. Duitsland belandde met een krimp van 2,2 procent in een recessie.