De keuze voor een financiëĺe vergoeding is een recht van de gedupeerde, dat vastligt in het Europees passagiersrecht, zegt de Europese Commissie.

Een meerderheid van de EU-lidstaten, waaronder Nederland en ten minste elf ander landen, hebben gevraagd om een versoepeling of een opschorting van de rechten van reizigers. Zij voorzien dat hun toeristische sector omvalt als alle boekingen moeten worden terugbetaald. De Commissie gaat hier volgens het AD, dat het conceptplan heeft ingezien, niet in mee en houdt vast aan de bestaande regels.

Nederland wil luchtvaartbedrijven en reisorganisaties niet verder belasten en gedupeerde consumenten tegoedbonnen (vouchers) geven. Daarmee kunnen ze dan op een later tijdstip alsnog hun reis maken. De Frans-Nederlandse luchtvaartcombinatie Air France-KLM zou, als consumenten massaal hun geld terugeisen, meer dan 3 miljard euro kwijt zijn. Bij het Duitse Lufthansa gaat het om 3,5 miljard euro.

Europese wetgeving die al voor het uitbreken van de coronapandemie van kracht was, geeft consumenten het recht om bij een annulering te kiezen tussen een vervangende reis of terugbetaling van de ticketprijs binnen zeven dagen. De Europese Commissie vindt dat dit recht niet moet worden aangetast, ook niet in tijden van tegenwind. Wel wil de Commissie vouchers bij consumenten aanbevelen, op voorwaarde dat de bonnen beschermd zijn tegen faillisementen.

Omdat het vliegverkeer door het coronavirus wereldwijd nagenoeg is stilgevallen, is omboeken vrijwel onmogelijk en brengt terugbetaling veel maatschappijen in problemen. Daarom knijpt minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) sinds maart een oogje dicht.

Gerard Spierenburg, woordvoerder van de Consumentenbond, is opgetogen over het advies. „Wat minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur doet is een aantasting van de rechten die je als reiziger hebt. Zij zegt gewoon dat de rechten van consumenten een pas op de plaats moeten maken om KLM te redden en dat mensen maar naar de rechter moeten stappen als ze het daar niet mee eens zijn”, zegt hij in het AD.

De tegemoetkoming voor gedupeerde reizigers is onderdeel van een pakket over veilig transport en toerisme in coronatijden. Vicevoorzitter Margrethe Vestager van de Europese Commissie presenteerde woensdag na het middaguur een stappenplan voor de geleidelijke opheffing van grenscontroles en reisbeperkingen in de EU.

Brussel is erop gebrand dat de EU-lidstaten, anders dan toen het longvirus Europa bereikte en de regeringen op eigen houtje actie ondernamen, de exit wel coördineren. De Commissie stelt onder meer coronaprotocollen voor treinen, vliegtuigen en hotels voor.