Minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) kondigde maandagmiddag aan dat hij de ontslagboete wil schrappen uit het tweede steunpakket voor bedrijven die veel omzet missen door de coronacrisis. „Als bedrijven niemand mogen ontslaan, dan gaan zij alsnog failliet en raken we van de regen in de drup”, aldus Koolmees tegen de NOS. De bewindsman vindt dat bedrijven de kans moeten krijgen „zich aan te passen aan de nieuwe realiteit.”

De ‘straf’ op het ontslaan van mensen is in de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW) opgenomen om banen te behouden. Ondernemers worden gekort op de loonsubsidie die ze ontvangen, als ze toch afscheid nemen van hun personeel. Maar bedrijven voelen zich ernstig beknot, omdat de ontslagboete hen de mogelijkheid zou ontnemen om in afgeslankte vorm de crisis door te komen. Het huidige steunpakket, waar de NOW-regeling deel vanuit maakt, loopt eind deze maand af.

Radiozender BNR meldde dinsdag dat bedrijven zich voorbereiden op grootschalige ontslagrondes. De nieuwszender deed navraag bij verschillende advocatenkantoren.

Het voornemen van Koolmees is begrijpelijk, zegt hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp. „Als werkgevers geen ontslagprocedures kunnen inzetten gedurende de periode dat ze loonsubsidie ontvangen, denk ik dat ze geen gebruik zullen maken van de steunregeling. Ze worden op kosten gejaagd en zullen dat risico niet willen lopen.” De bezwaren van de vakbonden begrijpt Verhulp net zo goed. „Ontslagen zullen zeker volgen. Het is kiezen tussen twee kwaden.” Maar het reguliere ontslagrecht beschermt werknemers voldoende tegen onrechtvaardig ontslag, zegt hij.

Vakbonden en werknemersorganisaties roeren zich om het voornemen van het kabinet. Een nieuw steunpakket schiet zijn doel voorbij als bedrijven tegelijkertijd mensen mogen ontslaan zonder boete, stelt vakbond FNV. Vakbond CNV vergelijkt het schrappen van de boete met een subsidie op grootschalige ontslagrondes. „Een blamage”, zegt CNV-voorzitter Piet Fortuin. „Koolmees legt de rekening van de coronacrisis nu voor een groot deel bij werknemers.”

„Het afschaffen van de boete gaat onherroepelijk tot ontslagen leiden. Dat komt keihard aan”, reageert Jan Schreuders, coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid bij de reformatorische vakorganisatie RMU. „Aan de andere kant is het onvermijdelijk dat er na afloop van de steunmaatregelen een diepe crisis volgt. Nieuwe steun moeten daarom ook gericht zijn op het opvangen van de gevolgen van de crisis, vooral door die te verbinden aan omscholing en begeleiding van werk naar werk.”