Een hand schrijft geschiedenis, door crisis heen
Nooit zullen we de voorbije Pasen vergeten, nooit verdwijnt het jaar 2020 uit onze herinnering. We zagen mondkapjes en raamvisites als symbolen van ziekte en eenzaamheid. En tegelijk schrijft Gods hand verder, gaat de heilsgeschiedenis verder.
In ons omgaan met de coronacrisis komt onze visie op het leven openbaar. Kijk naar de woorden van onze minister-president, de ervaren regeringsleider die in zijn tv-toespraken mensen stimuleert tot solidariteit, verantwoordelijkheid, voorzichtigheid, geduld. Rutte sloeg een accolade om zeventien miljoen landgenoten: „Samen komen we deze moeilijke tijd door.” Ook nu toont hij zich een liberaal die de geloofsovertuiging niet inbrengt in het publieke debat.
Gelukkig maakt ook het CDA deel uit van ons kabinet en twitterde minister Hugo de Jonge van volksgezondheid op Pasen over de Levende: „De paasboodschap klinkt vanmorgen onveranderd. Over het menselijk tekort, waarbij we ons niet hoeven neer te leggen. Over de dood, die niet het laatste woord heeft. Over God Die in genade naar ons omziet.” Een wereld van verschil, de woorden van twee ministers die schouder aan schouder staan om ons land te dienen. Ze illustreren dat onze levensvisie bepaalt hoe we naar de crisistijd kijken.
Ook vandaag belijden we dat Jezus Christus de ”zin van de geschiedenis” is, naar de titel van een bekend boek. Duidelijk is dat deze onzekere tijd ruimte biedt om met mensen over Hem te spreken. Die roeping van ”de kerk” kunnen we vertalen naar ons persoonlijke leven, naar de contacten die ik heb. Concreet mag je er vandaag om bidden: „Geef dat ik op deze dag woorden van U met anderen kan delen, dat ik kan laten zien in Wie mijn houvast ligt.”
Naar voltooiing
Onze tijd van crisis en ontwrichting van het sociale en economische leven schrijft zijn geschiedenis – en voor een christen is dit geen zinloze voortgang van de tredmolen van het leven. Op een doel is de geschiedenis gericht, van begin naar einde, van schepping naar voltooiing.
Zullen we als gelovigen hiervan ook vandaag niet leven? We ontrafelen niet waaróm er wereldwijd zovele kwetsbare mensen sterven aan een virus dat vanaf een dierenmarkt in het Chinese Wuhan een hoge vlucht nam. En we belijden met Psalm 77 dat we Gods voetstappen veelal niet zien en dat Zijn weg door de zee kan gaan.
In Gods voorzienigheid beleeft de kerk de periode van coronacrisis echter gelijk met de herdenking van de heilsfeiten: lijdensweken en Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Het richt in het geloof ons oog op Zijn daden: overwinning op de dood, de voorbede in de hemel, de komst van de Trooster. Wát een genade.
Keten doorbroken
In onze geschiedenis is Christus gekomen, als gave van God. Van boven is de keten van ziekte, schuld en dood doorbroken, opgeheven in de opstanding van de Zoon van God. In Hem is het Koninkrijk van God gekomen en doorgebroken. Als we hierover spreken, gaat het over heilsgeschiedenis, het kader waarbinnen de kerk belijdt dat Jezus Koning is. In Hem ligt de eenheid van de geschiedenis. Vanuit Zijn werk krijgt alles wat er op aarde gebeurt betekenis óf wordt alles wat er gebeurt, gerelativeerd. In haar eigen wijsheid heeft de wereld daarop geen zicht.
Christus echter is de wijsheid van God. Maar, dat is wel de wijsheid van het kruis. In die spanning bevindt zich de kerk vandaag: Hij is gekomen én zal nog komen. De schepping deelt in Zijn verlossing én zucht nog.
Zo is de tijd waarin we leven, onze menselijke historie, de ruimte waarin God Zich bekendmaakt, de plaats waar Hij Zijn heerlijkheid toont. In wonderen van genezing doet Hij dat, in tekenen van naastenliefde, in moed en vertrouwen voor kwetsbare eenzamen, in de bekering van zondaars.
Krachteloos én machtig
Van Maarten Luther hebben we geleerd wat de grote kracht is in onze menselijke geschiedenis: het Woord van God. God Zelf spreekt Zijn Woord. Dat de werking ervan op een verborgen wijze geschiedt, heeft de reformator duidelijk gemaakt. Troostvol is dit in de dagen die we beleven, als Luther schrijft: „Waar menselijke kracht verdwijnt, neemt goddelijke kracht haar intrek; wanneer de druk voorbij is, dán blijkt zonneklaar welke kracht aanwezig was tijdens de ziekte. Zie, zo werd Christus krachteloos aan het kruis en juist daar oefende Hij de grootste macht…”
Werkt de Heere ook vandaag, nu velen in nood zijn? Ja, want Hij is de God van de geschiedenis, Die in de Heilige Geest Zijn laatste gave geschonken heeft. Rusteloos gaat de Geest de aarde rond, overtuigend van zonde, wijzend op Christus. Hij legt vrede in je hart, troost in je angstige of aangevochten bestaan.
De geschiedenis is zo de tijd waarin de kerk leeft uit de belofte, de belofte van Zijn toekomst.
De auteur is algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland. Een langere versie van dit artikel verschijnt volgende week in de Waarheidsvriend.