Eigenaar Royal Delft maakte een week geleden bekend zijn activiteiten in Leerdam in september stop te zetten en ontslag aan te vragen voor alle personeelsleden. „Gezien onze zwakke financiële situatie en de sombere vooruitzichten kunnen we niet anders”, zegt directeur Henk Schouten. Volgens hem heeft de coronacrisis de laatste duw gegeven aan de toch al weinig rooskleurige financiële situatie van de Leerdamse vestiging.

De medewerkers van de Kristalfabriek en de Kristalwinkel aan de Lingedijk zijn samen goed voor tien voltijdsbanen. De winkel geniet vooral bekendheid door de verkoop van Oranjevaasjes. Sinds 1927 brengt Royal Leerdam Crystal deze vaasjes uit bij belangrijke gebeurtenissen binnen de koninklijke familie.

Binnenstad

Schouten wil met de gemeente zoeken naar nieuwe samenwerkingsmogelijkheden. „We hebben een goede band opgebouwd met Leerdam en met de gemeente Vijfheerenlanden. Als het mogelijk is, willen we die contacten voortzetten.”

Aanvankelijk was het de bedoeling dat Royal Leerdam Crystal zou verhuizen naar de binnenstad van Leerdam. Zowel de glasstudio als de Kristalwinkel zouden worden gehuisvest in een pand op de hoek van Markt en Hoogstraat om daar als toeristische trekpleister te fungeren. Vorige maand werd bekend dat de productie van kristallen gebruiks- en siervoorwerpen verhuist naar Delft. De nieuwe Kristalwinkel zou nog wel naar het centrum komen. Maar vorige week trok het bedrijf alsnog de stekker uit alle Leerdamse activiteiten.

Het besluit sloeg in als een bom. Burgemeester Sjors Fröhlich twitterde: „Ik betreur dit enorm. Royal Leerdam Crystal hoort bij Vijfheerenlanden.” Cultuurwethouder Hendriksen: „Bevlogen mensen die enthousiast het Leerdams kristal bliezen en rondleidingen verzorgden. Ik ben er stil van.”

Enkele dagen later is de schok nog altijd groot, maar relativeren betrokkenen de impact voor Leerdam als de glasstad. „Op het gebied van werkgelegenheid valt het gelukkig mee”, zegt John Spruijt, ondernemer in het centrum en bestuurslid van Stichting Marketing Leerdam Glasstad. „Bovendien raken we het glasblazen als ambacht niet kwijt. Het is wel heel jammer dat deze trekker voor de binnenstad verloren gaat. Het was prachtig geweest als bezoekers van het centrum glasblazers aan het werk konden zien en daar ook glas konden kopen.”

Icoon

Adri Kleppe, voorzitter van ondernemingsvereniging Savel, noemt het vertrek van Royal Leerdam Crystal een aderlating voor de stad. „Natuurlijk blijven er met de Glasfabriek, de Glasblazerij en het Glasmuseum nog volop grote spelers over, maar de Kristalfabriek was sinds 1878 hier gevestigd. Zo gaat een icoon verloren dat Leerdam als glasstad op de kaart heeft gezet en een grote aantrekkingskracht had op toeristen en glasliefhebbers. Bovendien was de locatie bij de Glasfabriek ideaal. Er was volop parkeerruimte. Daarom weet ik niet of de verhuizing naar het centrum zo’n succes was geworden.”

Kleppe stelt vast dat diverse factoren gezorgd hebben voor de problemen bij Royal Leerdam Crystal. „Als de omzet terugloopt, wordt het lastiger om te investeren.”

Wethouder Cees Taal en beleidsambtenaar Dick Admiraal van gemeente Vijfheerenlanden betreuren het vertrek van het bedrijf en het verloren gaan van de trekker voor de binnenstad. „Dit is heel spijtig, zeker vanwege die prachtige naam, maar het glasblazen als ambacht gaat niet verloren voor Leerdam”, zegt Taal.

Maar er blijft nog veel over: „We hebben nog altijd De Oude Horn van Bernard Heesen én de Glasblazerij aan de Zuidwal, die beduidend groter is en meer bezoekers trekt dan Royal Leerdam Crystal. De Glasblazerij is bezig met de horeca en er wordt daar een stadspark gerealiseerd. Dat zorgt voor een verbetering van deze locatie. Vorig jaar zijn we bovendien begonnen met het steunen van talentvolle glasblazers en –slijpers. Van de twintig kunstenaars die we hadden, blijven er zestien over. Daarmee gaan we hard aan de slag om Leerdam als glasstad verder uit te bouwen. Dat concept blijft nationaal en internationaal recht overeind.”