De Immigratie- en Naturalisatiedienst kampt al langer met personeelstekorten. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Migratie) zei vorige maand dat de dwangsommen de IND momenteel een miljoen euro per week kosten.

Het kabinet vraagt de Raad van State met spoed advies uit te brengen over het wetsvoorstel. Daarna moet de Tweede Kamer zich er nog over buigen.

De coalitiepartijen spraken in het regeerakkoord af om de rechtsbijstand aan asielzoekers in te perken. Die zou alleen nog beschikbaar komen als de IND van plan was een aanvraag af te wijzen. Dat plan is van de baan. Met de nieuwe wet kunnen asielzoekers weer vanaf het begin van hun procedure bijstand van een advocaat krijgen.

Volgens de bewindsvrouw waren de dwangsommen eigenlijk een „vreemd” systeem. „Als er morgen bijvoorbeeld een vluchtelingencrisis is, loop je binnen de kortste keren weer tegen dwangsommen op.”

Door aan de ene kant de rechtsbijstand in het eerste deel van de procedure in stand te houden, maar de dwangsommen af te schaffen, blijft er „balans” in het systeem, aldus de staatssecretaris.

Broekers-Knol benadrukt dat het wegwerken van de achterstand bij de IND een prioriteit blijft. Dit jaar moeten er nog 14.000 zaken worden afgehandeld.

De inperking van de rechtsbijstand was een pijnpunt voor coalitiepartijen D66 en CU. Zij zijn blij dat die nu van de baan is. Kamerlid Joël Voordewind noemt het een „winstpunt”. Maarten Groothuizen van D66 is „blij dat asielzoekers gratis toegang tot rechtsbijstand vanaf het begin van hun asielprocedure” krijgen.

VluchtelingenWerk Nederland zegt blij te zijn dat de rechtsbijstand overeind blijft, maar vreest dat asielzoekers nu veel langer moeten wachten tot hun procedure afgerond is. „Als de rechter geen dwangsom kan opleggen, verdwijnt er een middel om de overheid aan de wet te houden”.