De disciplinaire kamer van het Poolse hof kan rechters bestraffen, maar de onafhankelijkheid en onpartijdigheid daarvan is volgens de Europese Commissie niet gewaarborgd. De tuchtkamer is namelijk samengesteld uit rechters die zijn geselecteerd door de nationale raad voor de rechterlijke macht, die weer is gekozen door het door regeringspartij PiS gedomineerde parlement.

De onafhankelijkheid van de rechtspraak in Polen is daarom niet gegarandeerd. Volgens het EU-hof klopt de redenering van Brussel en is het gerechtvaardigd dat de werkzaamheden van de tuchtkamer worden opgeschort. Dat de onafhankelijkheid „mogelijk niet kan worden gewaarborgd, kan leiden tot ernstige schade voor de rechtsorde van de Unie”, aldus de rechters in Luxemburg.

De conservatieve PiS-regering had eerdere waarschuwingen dat de regeling om rechters disciplinair te straffen onrechtmatig is naast zich neergelegd. Omdat dat risico’s op „onherstelbare schade” voor rechters met zich meebrengt en de Poolse rechtspraak verder „verkilt”, wilde het dagelijks EU-bestuur dat het Europees Hof in kort geding spoedmaatregelen zou treffen. Dat is met de vooralsnog tijdelijke opschorting nu gebeurd. Een definitieve uitspraak volgt later.

De Europese Commissie stelt al langer dat de Poolse regering de rechtsstaat ondergraaft vanwege de politieke invloed op de rechtspraak. Het EU-hof heeft Brussel in een aantal eerdere uitspraken gelijk gegeven. Polen is ook verwikkeld in een procedure waardoor het zijn stemrecht in Europese raden kan kwijtraken.