”Kerkelijk leven in beeld. De Gelderse Vallei I”, onder redactie van A. Bel, dr. H. Florijn en drs. J. Versloot
Uitgeverij: Den Hertog, Houten, 2004
ISBN 90331 1794 0
Pagina’s: 125
Prijs: € 17,50. Het is een goed initiatief om een serie over ”Kerkelijk leven in beeld” uit te geven. Het nu verschenen deel over de Gelderse Vallei geeft een goed beeld van het geestelijk leven in deze streek.

Al eerder verschenen er deeltjes over het kerkelijk leven in de Alblasserwaard. De boeken bevatten korte beschrijvingen met foto’s van kerken en voorgangers. Naast alle afbraak in het kerkelijk leven is in verschillende dorpen van Nederland nog de geestelijke invloed op te merken van de woordverkondiging in het verleden. Daarin zien we toch heel duidelijk Gods hand in de kleine kerkgeschiedenis. Je voelt het hart van de kerk vanuit het verleden in het heden kloppen.

Onderhavig boek beschrijft de kerkgeschiedenis in de Gelderse Vallei en omgeving van ongeveer 1875 tot 1950. Je leest het in één adem uit, vooral als je geboorteplaats erin voorkomt! Aan de orde komen Achterberg, Amersfoort, Barneveld, Bennekom, Bunschoten, Driedorp, Ede, Ederveen, Eemdijk, Eemnes, Hoevelaken, Hoogland, Kootwijkerbroek, Leusden en Lunteren. Hervormde gemeenten, maar ook de kerken die uit de Afscheiding en de Doleantie zijn voortgekomen, krijgen een ruime plaats.

Ook onbekende voorgangers worden in korte beschrijvingen duidelijk uitgebeeld. Soms zie je de gang van een voorganger door de verschillende gemeenten. De beschrijvingen geven een goede indruk van wat er toen in de gemeenten leefde. Daarbij noem ik als voorbeeld Ederveen, waar je behalve de hervormde kerk ook een gereformeerde gemeente in Nederland en een oud gereformeerde gemeente aantreft. De eerste voorganger in hervormd Ederveen was ds. H. Roelofsen, zelf afkomstig uit het Nederwoud onder Lunteren. Later nam deze predikant een grote plaats binnen het verband van de Gereformeerde Gemeenten in.

Een ander voorbeeld is de christelijke gereformeerde kerk in Bunschoten. Bekende predikanten daar waren Groen en Velema. Verder toont het boek foto’s van verschillende bekende predikanten uit Ede, zoals ds. Kalshoven, ds. Zandt en ds. Van Boven.

Ook ouderlingen die een gezegende invloed in gemeenten hebben uitgeoefend, krijgen een plaats: oefenaar H. van Schothorst uit Barneveld, A. van Veluw uit Hoevelaken en meester Ordelman, onderwijzer van de openbare school in mijn geboortedorp Lunteren.

Het gevaar van onvolledigheid is aanwezig, daar slechts fragmenten uit een periode worden weergegeven. Ik miste wat bekende voorgangers uit die periode. Enkele geplaatste foto’s zijn onjuist. Dit schrijf ik met het oog op mogelijke verbeteringen van de delen die nog zullen volgen. Ondanks deze kritische noten is het boek zeer lezenswaardig. Het boek is keurig verzorgd en bevat een schat aan illustraties. Het geheel belooft een mooie aanvulling op de bibliotheek van de kleine kerkgeschiedenis te worden. We zien met belangstelling uit naar nieuwe delen.