Alle maatregelen die de Europese Centrale Bank (ECB) openbaarde, komen samen erop neer dat ze minstens tot en met 31 december dit jaar de Europese economie met maar liefst 50.034 euro per seconde steunen. Net als de overheden, zegt de bank ook dat ze meer kan en zal doen mocht dat nodig zijn. Buiten Europa –in onder meer de Verenigde Staten– is de situatie niet anders.

De kans is zeer groot dat dat alles de economische groei op termijn aanjaagt. Een recessie op korte termijn is echter niet te voorkomen. Om de simpele reden dat geen maatregel de aangerichte schade op korte termijn met terugwerkende kracht ongedaan kan maken.

Waar de genoemde steunpakketten wel voor kunnen zorgen, is dat de zogeheten tweede ronde effecten zo veel mogelijk uitblijven. Denk daarbij aan het voorkomen van faillissementen en massaontslagen. Dat zou een negatieve spiraal van minder uitgaven, minder omzet, meer ontslagen, meer faillissementen, nog minder uitgaven enzovoorts tot gevolg kunnen hebben. De omvangrijke steun voor bedrijven en bereidheid van de overheid een tijdlang het leeuwendeel van de lonen op zich te nemen, kan zo’n spiraal voorkomen.

Desondanks is de lengte en diepte van de recessie wel afhankelijk van de acties van onze beleidsmakers. Als het virus niet verergert –en er zijn voorzichtig tekenen dat de ontwikkelingen de goede kant op gaan, hoewel langzaam– dan zou het me niet verbazen als de economie in de tweede helft van het jaar weer begint te groeien. En dat de overheden met hun snelle en daadkrachtig handelen een langdurige terugval, die makkelijk kan uitmonden in een nieuwe depressie, voorkomen hebben.

Dat is mooi te zien op de financiële markten. Die lopen altijd op economische ontwikkelingen vooruit. Enkele weken geleden zagen ze die grote schok de economie raken terwijl het onbekend was hoe de overheden en de centrale banken zouden reageren. Het gevolg was dat de aandelenkoersen dag in dag uit fors daalden. De markt anticipeerde op een langdurige recessie. Nu de overheden en de centrale banken in actie zijn gekomen, zijn de dalingen gestopt en klimmen de koersen weer. De markt neemt een deel van de zwartgallige verwachtingen terug en anticipeert op de overwinning op het coronavirus.

Met dat in het achterhoofd geef ik even een macro-economische waarschuwing voor de komende weken mee. Alle methodes die economen gebruiken om te meten hoe het met de economie is gegaan in het eerste kwartaal van dit jaar, zullen standen aangeven waarbij je eerste reactie zou zijn dat er iets mis is met het instrument.

Vergeet alleen niet dat dat hetzelfde zal zijn als u in uw auto in de achteruitspiegel kijkt. Dan ziet u dingen die, letterlijk, achter u liggen. Wat veel belangijker is wat u ziet als u door de voorruit kijkt: ruitenwissers die druk bezig zijn regenwater weg te halen. Maar niet meer in de hoogste stand, zoals in de achterliggende weken. En nadat ze de voorruit schoongeveegd hebben, kunnen we in de verte een glimp van mooier weer –zonder donkere wolken– ontwaren.

De auteur is hoofdeconoom bij OHV-Vermogensbeheer.