De ECB, waar Knot ook een van de beleidsbepalers is, begon deze week met het grootschalig opkopen van obligaties en schatkistpapier. Via een nieuw steunprogramma zal er komende maanden zo’n 750 miljard euro in de economie van de eurozone worden gepompt. Anders dan bij eerdere ingrepen van de ECB is toegezegd dat de centrale bank bereid is om limieten voor de hoeveelheid staatsleningen die de ECB per lidstaat kan opkopen, te heroverwegen.

Dat de ECB zo hard ingrijpt, is volgens Knot echt uit nood geboren. Toen hij enkele weken terug bezig was met het schrijven van het jaarverslag van DNB stelde hij nog dat er maar beperkt ruimte was om het monetaire beleid in de eurozone nog verder te verruimen. De beleidsbepalers in Frankfurt hebben eerdere jaren al voor vele miljarden aan obligaties opgekocht.

In zijn jaarverslag wijst DNB er ook op dat de rente al langdurig laag is, met veel negatieve bijwerkingen tot gevolg. Denk aan de lastige situatie van de pensioenfondsen. Mede door andere oorzaken, zoals de stijgende levensverwachting, blijven de rentes waarschijnlijk nog lange tijd laag. Daarnaast is volgens het rapport de afgelopen jaren duidelijk geworden dat de ECB de inflatie niet altijd aan een touwtje heeft.

De vele stimuleringsmaatregelen van de afgelopen jaren werkten ook telkens door in de cijfers van DNB. Die zette jaar in jaar uit ongeveer een half miljard euro opzij in verband met het risico dat de vele door de ECB op zijn balans gezette obligaties van het ECB-opkoopbeleid later met verlies moesten worden verkocht.

Vorig jaar was het eindelijk mogelijk om een deel van al die voorzieningen te laten vrijvallen. Hierdoor is de nettowinst in 2019 fors toegenomen, tot bijna 1,2 miljard euro, van 188 miljoen euro in het voorgaande jaar. De dividend-uitkering aan de Staat is ook flink opgelopen, van 179 miljoen tot 637 miljoen euro.