De gesprekken met Albanië beginnen pas als het land heeft voldaan aan een „expliciete lijst met heldere voorwaarden” op het vlak van de rechtsstaat en de strijd tegen corruptie. Dat zei minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) nadat hij en zijn 26 EU-collega’s een positief besluit hadden genomen over de twee Balkanlanden. Noord-Macedonië heeft inmiddels aan de laatste eis voldaan over een wet die een onafhankelijk openbaar ministerie moet garanderen. „Maar ook Macedonië moet vooruitgang laten zien”, aldus de minister. Albanië heeft dat ook gedaan. Het lijkt hem „onverstandig” om aan te geven op welke termijn de onderhandelingen met de landen echt kunnen beginnen.

Verscherpt

Het toetredingsproces is recentelijk verscherpt, zodat bij een terugval op het gebied van de rechtsstaat de gesprekken (tijdelijk) kunnen worden stopgezet. „Voor Nederland een belangrijke stap”, aldus Blok. In combinatie met de voorwaarden die aan Albanië worden gesteld is daarom volgens hem groen licht nu mogelijk.

Tijdelijk EU-voorzitter Kroatië sprak van een „historisch politiek akkoord.” EU-commissaris Varhelyi (Uitbreiding) toonde zich zeer tevreden: „Dit stuurt een luide en duidelijke boodschap naar de westelijke Balkan: jullie toekomst ligt in de EU.” Ook uit het Europees Parlement klinken positieve geluiden. Kati Piri (PvdA): „Een lange weg te gaan, maar een reis die we samen zullen maken.”

Het kan tien jaar of langer duren voordat toetredingsgesprekken tot EU-lidmaatschap leiden. De onderhandelingen met Servië en Montenegro verlopen traag en die met Turkije zijn opgeschort. Bosnië-Herzegovina en Kosovo zijn potentiële kandidaat-lidstaten. Het laatste land dat toetrad was Kroatië in 2013.