Noord–Korea: paddestoelwolk door sloop van hele berg
Noord–Korea heeft maandag een verklaring gegeven voor de enorme explosie en de paddestoelwolk die de wereld gedurende het weekeinde hebben verontrust en beziggehouden. Het was geen kernproef, zoals sommigen vreesden, maar een ontploffing die nodig was voor de aanleg van een energiewinningsproject. Dat heeft de Noord–Koreaanse minister van Buitenlandse Zaken, Paek Nam–sun, gezegd.
Zijn onderminister Kung Sok–ung heeft Westerse diplomaten uitgenodigd om poolshoogte te nemen in het gebied waar de explosie heeft plaatsgevonden. Dat heeft de Britse onderminister van Buitenlandse Bill Rammell maandag gezegd. Rammell, die toevallig net op bezoek was in Pyongyang, had bij de Noord–Koreaanse autoriteiten aangedrongen op een inspectie.
Pas ruim vier dagen nadat een satelliet de grote paddestoelwolk had waargenomen, zei minister Paek volgens de BBC dat de ontploffing gepland was. Het ging volgens hem om het slopen van een hele berg. Dat was volgens hem nodig voor een waterkrachtproject. De Noord–Koreaanse minister kwam met zijn verklaring nadat onderminister Rammell om opheldering had gevraagd.
De Zuid–Koreaanse regering heeft de verklaring voor kennisgeving aangenomen. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Seoul zei dat er aanwijzingen zijn dat er meer explosies geweest zijn. Hij zei dat de regering ervan uitgaat dat er geen sprake is geweest van een kernproef, maar dat zij nog niets met zekerheid kan zeggen over de oorzaak van de explosie.
De explosie heeft zich volgens het Zuid–Koreaanse persbureau Yonhap voorgedaan op donderdag 9 september, de Noord–Koreaanse nationale feestdag, in de provincie Yanggang bij de grens met China. Op satellietbeelden was een zeer grote paddestoelvormige wolk te zien met een doorsnee van 3,4 tot vier kilometer, meldde Yonhap zondag onder aanhaling van een „betrouwbare bron in China".
Kort nadat het nieuws was gepubliceerd, deden tal van berichten de ronde als zou Noord–Korea een kernproef hebben gehouden. Die hielden op toen zowel Zuid–Korea als de Verenigde Staten hadden laten weten ervan overtuigd te zijn dat het niet om een kernproef ging. Het incident en de eerste reacties erop illusteren de enorme spanning tussen het regime van Noord–Korea en de internationale gemeenschap. Dat wordt nog eens onderstreept door het feit dat Noord–Korea niet eerder dan maandag en pas na een verzoek met een verklaring kwam om de geruchten te ontzenuwen.
Behalve over een kernproef werd zondag ook gespeculeerd over een ongeluk in de ondergrondse raketbasis in Taepodong, die vlak bij de plaats van de wolk ligt. Andere bronnen vroegen zich af of het misschien ging om een ontploffing in een munitiefabriek of in een wapenopslagplaats.
De explosie leek veel krachtiger dan die van 22 april, die werd veroorzaakt door een treinramp in Ryonchon. Toen kwamen ruim 170 Noord–Koreanen om.
Het bericht over de geheimzinnige explosie komt in een periode waarin Zuid–Korea, Japan, China, Rusland en de Verenigde Staten proberen Noord–Korea terug te krijgen voor een vierde ronde aan de onderhandelingstafel. Daaraan wordt over de nucleaire ambities van het regime in Pyongyang gesproken. Noord–Korea staat onder grote druk om een eind te maken aan zijn kernwapenprogramma. Maar tot dusver heeft het tijdens de internationale besprekingen slechts geringe concessie gedaan.