Blok: Albanië-besluit komt tegemoet aan zorgen
Het groene licht voor de start van de onderhandelingen over toetreding van Albanië en Noord-Macedonië tot de EU „komt tegemoet aan de zorgen van de Nederlandse regering, de Tweede Kamer en andere landen”. De gesprekken met Albanië kunnen pas beginnen als het land heeft voldaan aan een „expliciete lijst met heldere voorwaarden” op het vlak van de rechtsstaat en de strijd tegen corruptie.
Dat zei minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) nadat hij en zijn 26 EU-collega’s een positief besluit hadden genomen over de twee Balkanlanden. Noord-Macedonië heeft inmiddels aan de laatste eis voldaan over een wet die een onafhankelijk Openbaar Ministerie moet garanderen. „Maar ook Macedonië moet voortgang laten zien”, aldus de minister. Albanië heeft dat ook gedaan. „Dat is fair om te benoemen.” Het lijkt hem „onverstandig” aan te geven op welke termijn de onderhandelingen met beide landen echt kunnen beginnen.
Het toetredingsproces is recentelijk verscherpt zodat bij een terugval op het gebied van de rechtsstaat de gesprekken (tijdelijk) kunnen worden stopgezet. „Voor Nederland een belangrijke stap”, aldus Blok. In combinatie met de voorwaarden die aan Albanië worden gesteld is daarom volgens hem groen licht nu mogelijk. „De Tweede Kamer kan controleren of de voortgang er ook echt is”, zei hij.
Tijdelijk EU-voorzitter Kroatië sprak van een „historisch politiek akkoord” en treft voorbereidingen om de startconferentie(s) zo snel mogelijk te organiseren. EU-commissaris Olivér Várhelyi (Uitbreiding) toonde zich zeer tevreden: „Dit stuurt een luide en duidelijke boodschap naar de westelijke Balkan: jullie toekomst ligt in de EU.” De Hongaar ziet continue vooruitgang in Albanië en heeft er vertrouwen in dat dat versnelt. Ook uit het Europees Parlement klinken positieve geluiden. Kati Piri (PvdA): „Een lange weg te gaan, maar een reis die we samen zullen maken.”
Het kan wel tien jaar of langer duren voordat toetredingsgesprekken tot EU-lidmaatschap leiden. De onderhandelingen met Servië en Montenegro verlopen erg traag en die met Turkije zijn opgeschort. Bosnië-Herzegovina en Kosovo zijn potentiële kandidaat-lidstaten. Het laatste land dat toetrad was Kroatië, in 2013.