De verantwoordelijkheid voor het onderwijs ligt ineens voor een deel op de schouders van ouders. Ouders die zich misschien wel heel onbekwaam voelen om schooltaken te begeleiden en die ertegen opzien hun kinderen thuis bezig te houden.

Het is niet raar dat ze dit moeilijk vinden. Een juf of meester heeft in de klas geen huilende baby, geen gehandicapt kindje dat verzorging nodig heeft en geen puber die net voor de lunch zijn bed uit komt. Leg daarom de lat voor uzelf niet te hoog. Doe de komende tijd wat u kunt en vraag er de zegen van de Heere over (Psalm 123).

Afspraken

De vraag hoe de komende weken op een goede, gezellige en nuttige manier in het gezin door te brengen, kan gerust in het gezin op het niveau van de kinderen besproken worden.

Het is wel aan te raden als ouders vooraf met elkaar ruggespraak te houden over de grote lijnen. Bespreek bijvoorbeeld of je een dagschema wilt maken, of de computertijd verruimd wordt en of je de kinderen inschakelt voor extra klusjes.

Kinderen hebben zelf vaak ook creatieve oplossingen. Wanneer je hen laat meedenken in het maken van afspraken, zullen ze zich daar ook beter aan houden; ze hebben die dan zélf bedacht.

Een voorbeeld van een afspraak kan zijn: „We zijn ieder dagdeel ook minstens een kwartier buiten.” Of: „Als we huiswerk maken, praten we niet over andere dingen.” Probeer een sfeer van saamhorigheid te creëren: „We moeten dit met elkaar regelen!”

Verwarring

Het is goed om aandacht te besteden aan de verwarring die er bij veel kinderen is ontstaan. Zelfs de jongsten begrijpen dat het een vreemde situatie is als mama of papa opeens ook de juf of meester is. Benoem dit gevoel.

Voor kinderen die veel behoefte hebben aan structuur zal deze tijd moeilijk zijn. School is school en thuis is thuis: „Mama is niet de juf!” Het dagritme is voor hen helemaal anders geworden en de voorspelbare structuur van een schooldag is weggevallen. Dit kan zich uiten in hun gedrag. Voor hun ouders is dit extra pittig.

Een concrete tip om toch structuur te bieden kan zijn om op het moment dat er huiswerk gemaakt wordt een symbool, bijvoorbeeld een knuffel, op tafel te zetten. Je kunt zeggen: „Als deze knuffel op tafel staat, gaan we aan de slag met het schoolwerk.”

Oudere kinderen zouden een leuke poster kunnen maken die tijdens huiswerktijd opgehangen wordt. Je kunt online wekkers vinden op livecloud.online. Zo is het duidelijk hoelang een opdracht duurt. Ook zijn er dagritmekaarten te downloaden op heutinkvoorthuis.nl.

Kinderen die moeite hebben met hun concentratie kunnen misschien op hun slaapkamer werken. Zorg er bij hen voor dat er op hun werkplekje niet te veel afleidende spullen liggen.

Markeringspunten

Het kan per gezin verschillen op welke wijze er een bepaalde structuur wordt aangebracht in de dag. Het maakt nogal verschil of er twee pubers in huis zijn die graag uitslapen of vier jonge kinderen die al voor zeven uur wakker zijn. Toch is het voor iedereen –en vooral voor gezinnen met jongere kinderen– van belang een aantal markeringspunten in de dag aan te brengen.

Hoe kun je dat aanpakken? Denk allereerst aan de simpele ijkpunten als ontbijt, koffietijd, lunch en theetijd. Spreek daarnaast een tijdstip af waarop je begint met het schoolwerk en spreek ook het moment van vrije tijd af. Wissel inspanning en ontspanning, computeren en schriftelijk werk met elkaar af.

Vergeet ook als ouder niet om zelf rust te nemen. Laat de kinderen bijvoorbeeld even lekker in de tuin spelen.

Planning

Wanneer je werkt met een dagschema, houd er dan rekening mee dat dingen anders kunnen lopen. Plan de dag niet zo vol dat je er gestrest van raakt als er tussendoor iets onverwachts gebeurt. Dat zal namelijk voorkomen, zeker in deze ongewone situatie.

Bedenk dat het ene kind een veel kortere spanningsboog heeft dan het andere. Ook emotionele buien, telefoongesprekken, niet-zindelijke peuters, huilende baby’s kunnen het schema verstoren. Een globaal tijdschema kan een ondersteunende werking hebben. En nogmaals, wat voor het ene gezin werkt, kan voor een ander gezin een struikelblok zijn.

Het staat buiten kijf dat de ochtend voor veel kinderen het geschiktste moment is om wat aan het schoolwerk te doen. Laat de kinderen ook elk dagdeel even naar buiten gaan.

Dagopening

Laten we in deze tijd ook aandacht besteden aan Gods dienst. De meeste kinderen zullen eraan gewend zijn dat er op school een dagopening gehouden wordt. Ouders kunnen hier thuis op verschillende manieren vorm aan geven. Dat kan door bijvoorbeeld door een Bijbelverhaal te lezen, te vertellen of te beluisteren.

Verder kan er extra aandacht besteed worden aan de lijdenstijd. Voor jongere kinderen is er een boekje ”Op weg naar Golgotha” (W. Kloosterman-Coster en A. Kloosterman-van der Sluys) en voor oudere basisschoolkinderen ”Wijzer op weg naar het paasfeest” (A. van Hartingsveldt-Moree). Op een ander moment in de week kan daar een knutselwerkje of kleurplaat bij gemaakt worden. Denk ook aan het zingen van de paasliederen en de psalmen. Veel kinderen zullen het fijn vinden deze te oefenen. Misschien kunnen gezinsleden er wel bij musiceren.

Bij oudere kinderen kun je denken aan een gedicht lezen over de lijdenstijd, een christelijk muziekstuk beluisteren, een Bijbeltekst handletteren of een korte Bijbelstudie doen. Kijk bij al deze opties naar wat haalbaar is.

Schermtijd

Het kan lastig zijn pubers uit hun bed en aan hun schoolwerk te krijgen. Het is belangrijk daar met je kind op een rustig moment over te praten. Bespreek wat je verwacht en benadruk dat je snapt dat ze zich niet urenlang kunnen concentreren op huiswerk, maar dat het ook geen vakantie is. Voor de één kan het werken om wel te mogen uitslapen en daarna aan de gang te gaan met schoolwerk, een ander start liever in de ochtend, zodat hij er maar van af is. Ook is het goed met hen een afspraak te maken over hun schermtijd.

Probeer hen op een positieve manier te benaderen en doe een beroep op hun eigen verantwoordelijkheid. Laat hen indien mogelijk zelf een dagschema maken en bepaal als ouder in hoeverre je hen hierin controleert. Laat hen ook zelf (eventueel onder begeleiding) contact leggen met de leerkracht wanneer ze dingen niet begrijpen.

Veel vrije tijd

Kinderen hebben nu veel vrije tijd. Hoewel: vrij? Het is voor hen lastig om beperkt buiten te kunnen spelen en weinig of niet met vriendjes te kunnen afspreken.

Er komen vast momenten dat kinderen zich gaan vervelen en boze buien krijgen, omdat ze gewoon naar school willen. Het kan helpen om met ieder kind een lijstje te maken van dingen die het kind kan doen in de vrije tijd. Wees daarbij creatief: iets bakken, zagen en timmeren, een sjoelwedstrijd, knutselen voor eenzame ouderen enzovoorts.

Ook kan een kind misschien iets nieuws leren. Denk aan het leren van gebarentaal, van een nieuwe taal op Duolingo, van het bespelen van een muziekinstrument of van het omgaan met PowerPoint.

Er zijn via verschillende kanalen, bijvoorbeeld via uitgeverij De Banier of via Familystream, initiatieven genomen om luisterverhalen te publiceren. Daar kunnen kinderen een poosje zoet mee zijn.

Denkpatroon

Hoe kun je het huishouden draaiend houden terwijl de kinderen overdag thuis zijn? Misschien is de grootste stap die hierin genomen moet worden de verandering van denkpatroon: zo moet het nu voor de komende tijd.

Je kunt bijvoorbeeld ervoor kiezen eerder op te staan en voordat de kinderen wakker zijn alvast de belangrijkste dingen doen. Of je kunt juist aan het einde van de dag nog wat huishoudelijke taken doen. Daarnaast kunnen kinderen ingezet worden bij klusjes. Ook kan aan het eind van de week met elkaar een opruimronde gedaan worden.