Van een formele afspraak is weliswaar nog geen sprake, maar de Nederlandse ontwikkelingsorganisatie Novib spreekt toch van een grote stap vooruit.

De code is ontworpen om de werkomstandigheden van koffieboeren in de producerende landen te verbeteren. Verder moet het gebruik van pesticiden aan banden worden gelegd en moeten zaken zoals kinderarbeid worden uitgebannen.

De vier bedrijven die aan de code hebben gewerkt zijn Nestlé, Sara Lee (moederbedrijf van Douwe Egberts), Tchibo en Kraft. De besprekingen begonnen anderhalf jaar geleden op initiatief van de Duitse regering. Een aantal maatschappelijke organisaties deed mee aan het overleg, evenals de vereniging van Duitse koffiebranders DKV.

Novib-medewerker Bert Beekman nam namens Oxfam International deel aan het overleg in de Duitse stad Hamburg. Volgens hem zullen koffieboeren in landen zoals Vietnam en Brazilië voorlopig nog niets merken van de code omdat van een formele afspraak nog geen sprake is. „Het gaat om een beginselovereenkomst die bovendien nog moet worden uitgeprobeerd. Als de producenten over vijf à tien jaar iets merken van de code, mogen we al heel blij zijn. Meer dan wat we nu hebben zat er niet in.”

Niettemin is Beekman ingenomen met de afspraak zoals die nu is gemaakt, omdat de druk op bedrijven groter wordt om maatschappelijk verantwoorde koffie te leveren. Hij verwacht dat het nog wel een jaar of twee kan duren voordat de gedragscode officieel is. De partijen hopen dat bedrijven uit de hele wereld, zoals het Amerikaanse Procter & Gamble, op termijn mee gaan doen.

Op de lage koffieprijs zal de code voorlopig ook weinig effect hebben. De lage prijs is een gevolg van de enorme productie van slechte koffie, aldus Beekman. Koffie van goede kwaliteit is volgens hem schaars, maar de prijs is niettemin te laag door de grote hoeveelheid slechte koffie. „De code kan er wel toe leiden dat mensen goede en slechte koffie beter kunnen onderscheiden. Dat kan de kwaliteit van de gemiddelde koffie ten goede komen. Het zou mooi zijn als dat over de hele wereld zou gebeuren.”