In medina’s van Noord-Afrikaanse steden kun je nog kleermakers aan het werk zien. De tijd is er stil blijven staan. Wij intussen tellen de zegeningen van de modernisering: gigantische distributiecentra ‘verdozen’ het landschap. Kleding wordt in massa geproduceerd in lagelonenlanden en, eenmaal hier, verkocht via webwinkels. Je moet maar hopen dat er geen Oeigoeren gedwongen voor aan het werk zijn gezet.

Kleding is een inwisselbaar gebruiksvoorwerp geworden, zonder geschiedenis, een wegwerpartikel haast. Als de kwaliteit al goed is, zorgt de mode er wel voor dat we het in no time weer afdanken. Het moet allemaal snel en goedkoop en bevalt het kledingstuk niet dan gaat het, hup, terug in de doos en retour afzender. Daar loont het vervolgens niet of nauwelijks om het product weer aan te bieden. Met een beetje pech wordt het vernietigd.

Voor dit soort uitwassen betaalt iemand een prijs. Onthullend zijn de reportages van Volkskrant-verslaggever Jeroen van Bergeijk vanuit distributiecentra en callcenters. Achter het online winkelen gaat een harde wereld schuil. De raderen draaien efficiënt, maar er zit geen geest in. De werknemer die ’s nachts door het distributiecentrum holt, is inwisselbaar, zijn werk is monotoon en alles gebeurt onder tijdsdruk. Straks wordt hij vervangen door een robot.

Er is momenteel veel aandacht voor de precaire positie van pakketbezorgers, nogal eens schijnzelfstandigen. Ze werken zich het schompes tegen ongunstige arbeidsvoorwaarden en de concurrentie is moordend. Gelukkig is er nog wat menselijkheid overgebleven: in Naarden kwam een hele wijk in opstand nadat de geliefde pakjesbezorger Sait Yilmaz om een futiliteit zijn congé had gekregen.

Ook ik koop kleding soms online, maar aan het terugstuurcircus doe ik niet mee. Is een kledingstuk iets te wijd of juist aan de strakke kant, dan zij dat zo. Wie zijn gat brandt, moet op de blaren zitten.

Webredacteur Martijn den Hollander belicht in deze rubriek de wereld van de online media.