Een fascinerende kijk op zijn politieke carrière, dat moet het boek van John Bercow volgens de beschrijving bieden. In zekere zin doet de autobiografie dat ook. Zo schrijft de oud-voorzitter over zijn ervaringen met antisemitisme binnen ‘zijn’ Conservatieve Partij. Hij zou achter zijn rug om „opdringerig Joodje” zijn genoemd. Bercow heeft een Joodse achtergrond, zijn grootouders emigreerden in 1900 naar het Verenigd Koninkrijk vanwege de angst van het groeiende antisemitisme in Roemenië.

De beweringen van ”Mr. Speaker” zijn opmerkelijk, omdat oppositiepartij Labour de afgelopen tijd juist flink onder vuur lag vanwege aantijgingen van antisemitisme. Maar Bercow schrijft: „Ik heb zelf nooit met antisemitisme van de kant van Labour te maken gehad. Ik heb het in mijn hele loopbaan wel bij de Tories (Conservatieven, red.) ervaren.”

Af en toe geeft de oud-parlementsvoorzitter écht even een blik in de wandelgangen van het Britse Lagerhuis, of dat nu gaat over antisemitisme binnen de Conservatieve Partij, of over zijn eerste dag als voorzitter. Daaruit komt naar voren dat hij alle procedures en termen in het parlement nog lang niet onder de knie had, toen hij in 2009 officieel als speaker begon.

Daarnaast blijkt dat Bercow in zijn autobiografie duidelijk wil maken dat hij zich door de jaren heen ontwikkelde van een luidruchtige rechtse conservatief tot een rustige linksere liberaal. Hij brengt dat echter telkens als een feitelijke constatering en diept de achterliggende oorzaken niet verder uit. Naar de rol van zijn vrouw Sally daarin –zij is een uitgesproken Labour-aanhangster– blijft het gissen.

Gebrek

Veel andere stukken zijn eveneens zo beschrijvend en feitelijk; persoonlijke anekdotes ontbreken. Dat zorgt voor het overheersende gevoel dat het boek voornamelijk bestaat uit een stapel uitgeprinte Wikipediapagina’s die aan elkaar zijn geniet, waar Bercow hier en daar even zijn scherpe mening tussen heeft geschreven. Het is niet een goedlopend verhaal dat de lezer de wereld om zich heen even doet vergeten. Dat de gebeurtenissen niet in chronologische volgorde worden beschreven, helpt zeker niet voor de leesbaarheid.

Wat ook niet went, is dat Bercow de meest creatieve termen en scheldwoorden bij elkaar probeert te rapen om prominente figuren in de Britse politiek te omschrijven of onderuit te halen. Hij noemt oud-premier Theresa May „fatsoenlijk, maar zo houterig als het gemiddelde bijzettafeltje.” Oud-premier David Cameron krijgt de beschrijving „24-karaats snob.” De voormalige leider van de Conservatieven, William Hague, moet het doen met Bercows mening dat hij „een pedante opportunistische jaknikker, een voormalige tienernerd” is.

De huidige premier Boris Johnson komt er echter nog bijzonder goed vanaf: hij is volgens de oud-voorzitter „juist heel intelligent, zeer belezen en een fijne gesprekspartner.” Met zichzelf lijkt Bercow het ook wel te hebben getroffen. Om zijn werkwijze of houding te omschrijven, gebruikt hij woorden als snel, goed, effectief en helder.

Affaire

Lezers die graag een kijkje in het privéleven van de voorzitter willen, zullen worden teleurgesteld. Werk en privé houdt de veelbesproken Mr. Speaker in zijn boek strikt gescheiden. Hier en daar moet de lezer het doen met „privékwesties”, zonder dat deze verder worden toegelicht. Wel is Bercow openhartiger over zijn jeugd en de relatie met zijn vrouw. Dat laatste viel voor hem ook niet te vermijden, omdat zijn vrouw een paar jaar terug een affaire had met zijn neef, wat destijds in de Britse media breed werd uitgemeten. Maar veel woorden maakt de oud-voorzitter niet vuil aan de kwestie, alleen: „zulke dingen gebeuren nu eenmaal.”

John Bercow. Speaker van het Lagerhuis over de Britse politiek en de brexit, John Bercow; uitg. Hollands Diep; 480 blz.; € 26,99

Lees ook

Bercow: Brexit was grootste fout sinds oorlog