Terwijl de discussie hierover nog volop gaande is, doet zich een nieuw fenomeen voor als het gaat om lichaamsdonatie. Het bedrijf Rise Labs adverteert sinds enige tijd in Nederland om mensen over te halen hun lichaam na het overlijden te doneren aan Rise Labs. Volgens het bedrijf helpen ze daarmee niet alleen de wetenschap, maar ook zichzelf. Het doneren van het lichaam voorkomt namelijk de kosten van een uitvaart. Na donatie van het lichaam is er immers geen dure uitvaart nodig. Er is dan geen begrafenis of crematie en ook op een eventuele uitvaartplechtigheid kan flink worden bezuinigd, zo meldt het bedrijf op de eigen website. In een tabel worden de kosten vergeleken die nabestaanden moeten maken voor een begrafenis, een crematie of bij doneren van het lichaam aan Rise Labs. De uitkomst is niet moeilijk te raden: doneren aan Rise Labs is in alle gevallen honderden of duizenden euro’s goedkoper. Het doneren van een lichaam is zelfs goedkoper dan een „budgetcrematie, compactbegrafenis of lowbudgetuitvaart”, zo meldt de site. „Als u of uw nabestaanden geen behoefte hebben aan ‘traditionele’ uitvaartrituelen dan kun je zelfs spreken van een uitvaart zonder kosten.”

Het is juist het aspect van het grote nadruk leggen op de kosten van een ‘gewone’ uitvaart en de besparingen die lichaamsdonatie oplevert die grote verontwaardiging en zelfs afschuw wekken, tot in politiek Den Haag toe. In Nederland is het namelijk bij wet verboden om tijdens het leven organen of lichaamsstoffen te verkopen. Over de verkoop na het overlijden zwijgt de wet. Misschien ook omdat tot nu toe lichaamsdonaties alleen gedaan konden worden aan erkende wetenschappelijke instituten, zoals universitaire ziekenhuizen.

Het is ronduit schokkend en uiterst vervreemdend te lezen dat Rise Labs probeert mensen over te halen tot lichaamsdonatie op grond van het kostenaspect van een uitvaart. Politici in de breedte van het politieke spectrum spreken in dat verband over „Amerikaanse toestanden.” Minister De Jonge laat weten dat er wetgeving in de maak is die regels stelt aan dat wat mag, als het gaat om proberen mensen tot lichaamsdonatie over te halen op grond van financiële argumenten. Hiermee kun je immers ten onrechte een kwetsbare groep mensen –zij die zich zorgen maken over de kosten van een uitvaart– over de streep trekken hun lichaam te doneren aan een bedrijf als Rise Labs.

Hoe eerder die wetgeving er komt, hoe beter. Termen als budgetcrematie, compactbegrafenis of lowbudgetuitvaart behoren niet gebruikt te worden in een maatschappij die zichzelf beschaafd en ontwikkeld noemt.