Video en podcast over spannende Schotse kerkhistorie
De Schotse kerkgeschiedenis zit vol spannende verhalen. Vele daarvan zijn in de vergetelheid geraakt. Video’s, digitaal lesmateriaal en een podcast moeten dat veranderen.
Het is hartje zomer 1637 als James Hannay, deken van Edinburgh, voorgaat in de St Giles’ Cathedral in de Schotse hoofdstad. Marktkoopvrouw Jenny Geddes zit in de kerk. Deken Hannay gebruikt woorden die zij niet herkent. Hij gebruikt het nieuwe gebedenboek, precies zoals koning Karel I dat eist. Maar dát laat Jenny niet gebeuren. De Schotten laten zich niet zomaar een ander gebedenboek dicteren. Jenny pakt een stoel en gooit die naar de voorganger, terwijl ze hem met niet mis te verstane bewoordingen uitscheldt.
Snel is het tumult compleet. Luid schreeuwend gooien kerkgangers met Bijbels, stoelen, stokken en stenen. De koster roept een paar mannen, die orde op zaken stellen. De relschoppers worden buiten de kerk gezet. Tijdens de rest van de dienst slaan ze op de deur en gooien ze stenen tegen de ramen.
Deze en andere verhalen vertelt Matthew Vogan, manager van het fonds Reformation Scotland, in zijn documentairevideo’s met de titel ”Scotlands Forgotten History”. Vogan gaat historische plaatsen af om de geschiedenis ervan voor het voetlicht te brengen. Jenny’s verhaal vertelt hij –hoe kan het anders– vanuit de kolossale St Giles. Vandaar gaat hij naar de Greyfriars Church, waar op 28 februari 1638 –vrijdag 382 jaar geleden– het Schotse ”covenant” (verbond) werd getekend.
De vier afleveringen van de documentaire zijn gericht op een breed publiek. Iedereen kan ze gratis bekijken via internet. De voertaal is Engels, maar dankzij de inspanningen van de hersteld hervormde kandidaat D. Baarssen uit Urk is er Nederlandse ondertiteling beschikbaar. Ook wordt er gewerkt aan vertalingen in het Frans, Spaans en Portugees.
Schotland's Vergeten Geschiedenis - Officiële Trailer Film from Scotland's Forgotten History on Vimeo.
Vogan benadrukt dat het materiaal is voorzien van Bijbelteksten. Die kunnen worden overdacht in relatie tot wat in de video’s aan de orde is gekomen. „Zo kunnen we de lessen uit de geschiedenis ook toepassen op ons leven.”
Wat is het doel van de documentaire?
„Het fonds Reformation Scotland is in 2013 opgericht om aandacht te besteden aan de zeventiende-eeuwse periode die in de Schotse kerkgeschiedenis de Tweede Reformatie wordt genoemd. Die is enigszins te vergelijken de Nederlandse Nadere Reformatie. In de documentaire wordt deze periode belicht. Daarbij besteden we aandacht aan de gebeurtenissen zelf en aan de inhoud van de principes en waarheden die onze godvrezende voorvaders hebben gepreekt en waarvoor zij hebben geleden.”
Scotland's Forgotten Reformation from Scotland's Forgotten History on Vimeo.
De titel impliceert dat die geschiedenis vergeten is.
„Dat klopt. Op de scholen wordt deze periode uit de geschiedenis vaak overgeslagen. Als het er al over gaat, leren de kinderen vaak dingen die onwaar zijn. De meeste mensen, zelfs in de kerken, weten zeer weinig over de ”covenanters”.
Er doen veel misvattingen en karikaturen van de covenanters de ronde. Sommige seculiere mensen vergelijken hen met de taliban, omdat ze hen willen afschilderen als fundamentalistische fanatici. Ironisch genoeg vloeien juist de politieke vrijheden die mensen vandaag de dag genieten, voort uit de moed en principes van de covenanters. Zelfs vanuit een seculier oogpunt is dat interessant. Dit was de eerste Europese revolutie. Het was een belangrijke periode van verzet tegen totalitaire monarchen. In dat alles zijn de connecties tussen Schotland en Nederland van groot belang geweest.”
Scotland's Forgotten Revival from Scotland's Forgotten History on Vimeo.
Hoe past de documentaire binnen de bredere missie van Reformation Scotland?
„Onze missie is om de hervorming van de christelijke kerk in Schotland te promoten. Dat doen we via informatieverspreiding, onderwijs en bewustwording van onze gereformeerde erfenis, met speciale aandacht voor de Tweede Reformatie. De documentaire past bij de uitvoering van deze missie.
Helaas wordt de gereformeerde erfenis genegeerd en zelfs verloochend. Wij zijn ervan overtuigd dat de kerk in Schotland tot inkeer moet komen en zich opnieuw moet verbinden aan deze leringen. Als zij dat doet, zal ze Gods zegen ontdekken op de gehoorzaamheid aan Zijn waarheid. De Bijbelse waarheden die in de Tweede Reformatie weer voor het voetlicht zijn gebracht, zijn het enige veilige fundament voor de toekomst van de Schotse kerk.”
Scotland's Forgotten Suffering from Scotland's Forgotten History on Vimeo.
Welke activiteiten ontplooit uw fonds nog meer?
„Op onze website schrijven we korte blogs en plaatsen we e-books en brochures waarin de werken van oude Schotse schrijvers in het hedendaags Engels worden weergegeven. We willen hiermee laten zien dat we kunnen leren van deze Bijbelse en geestelijke wijsheden, ook in thema’s die vandaag de dag een rol spelen. Ook plaatsen we wekelijks een podcast.
Voor predikanten en kerkgangers organiseren we verschillende bijeenkomsten. Denk aan leesgroepen, waarin we hen inleiden in de boeken van oudere Schotse en puriteinse schrijvers met wie ze misschien nog niet eerder in aanraking zijn gekomen.”
Is uw fonds verbonden aan een bepaalde kerkelijke denominatie?
„Nee. Degenen die bij het fonds betrokken zijn, komen uit verschillende behoudende gereformeerde kerken in Schotland.”
