Opinie

Column: M/V verschillen

Koud. Ik heb het koud. De verwarming staat aan, ik heb een extra shirt aan, een warm vest, dikke sokken. Er staat een pot hete thee op het bureau, maar het helpt allemaal niets. Ik zou nog een deken kunnen halen, maar dat gaat me te ver. En ik ben opgegroeid in een oude pastorie waar altijd met beleid gestookt werd, dus zou toch gewend moeten zijn aan een fris temperatuurtje.

Hanneke Schaap-Jonker
17 February 2020 09:02Gewijzigd op 16 November 2020 18:16
„Joodse mannen bezoeken vaker de religieuze samenkomsten dan joodse vrouwen.” Foto: synagoge in Antwerpen. beeld RD, Henk Visscher
„Joodse mannen bezoeken vaker de religieuze samenkomsten dan joodse vrouwen.” Foto: synagoge in Antwerpen. beeld RD, Henk Visscher

Tegelijk is het ook niet gek dat ik het koud blijf hebben. Vorig jaar verscheen een studie waarin Duitse wetenschappers lieten zien dat de ideale werktemperatuur voor vrouwen bijna 5 graden hoger ligt dan voor mannen. Als ik de verwarming 5 graden hoger zet, gaan mijn hersenen het beter doen en voel ik me fijner, volgens genoemde studie. Iets met milieu en duurzaamheid weerhoudt me daar toch van.

Hoewel mannen en vrouwen veel gemeen hebben, verschillen ze ook van elkaar: in de gemiddelde lengte, in de werking en structuur van de hersenen, in de wijze waarop psychische problemen zich uiten – en ja, dus ook in de warmtebehoefte.

Ze verschillen ook in geloven. Vrouwen blijken over het algemeen religieuzer te zijn dan mannen. Ze zijn vaker lid van een geloofsgemeenschap, bidden vaker en hechten meer belang aan geloofservaring. Godsdienstpsychologen spreken daarom over een ”gender gap” in religiositeit.

Voor deze gender gap worden verschillende verklaringen gegeven. Vrouwen zijn gemiddeld genomen meer gericht op relaties en vriendschappen dan mannen, en daarom zouden ze graag bij een kerk horen. Ook werken ze meestal minder uren betaald dan mannen, waardoor ze meer gelegenheid hebben hun kerkelijke betrokkenheid vorm te geven. Dat vrouwen zich sneller schuldig, angstig of afhankelijk voelen dan mannen zou ook kunnen verklaren waarom geloof voor hen belangrijker is. Daarnaast spelen persoonlijkheidsfactoren mogelijk een rol. Altruïsme (gericht zijn op anderen) en consciëntieusheid (gewetensvolheid) zijn persoonlijkheidskenmerken waarop religieuze mensen wereldwijd hoog scoren, en vrouwen zijn gemiddeld genomen altruïstischer en gewetensvoller dan mannen.

Toch is de gender gap niet zo algemeen als het lijkt. De kloof wordt vooral in onderzoek in (post)christelijke samenlevingen gevonden. Onder joden of moslims staat het er anders voor – daar bezoeken mannen bijvoorbeeld vaker de religieuze samenkomsten dan vrouwen. Het maakt dan ook uit naar welk aspect van geloven je kijkt. Gaat het om religieus gedrag als het kerk-, moskee- of synagogebezoek, dan zijn mannen daarin vaak actiever dan vrouwen. Als het gaat om persoonlijk gebed of persoonlijk geloof (dus meer geïnternaliseerde aspecten van geloven), dan lijkt dit voor vrouwen juist weer belangrijker te zijn.

In bepaalde stromingen van het jodendom zijn ze daar al langere tijd achter. Volgens sommige rabbijnen hebben vrouwen meer ”bina” (intuïtie, intelligentie, begrip), daarom zijn ze spiritueler. Dat is ook de reden dat vrouwen geen keppeltje hoeven te dragen: ze beseffen van nature al dat er een macht boven hen is (dat orthodoxe vrouwen hun haar bedekken, heeft meestal een andere reden). Vrouwen moeten daarom ook geen hoger onderwijs volgen, anders zouden ze weleens te spiritueel kunnen worden – en daardoor hun belangrijkste taak als vrouw en moeder verwaarlozen. En die taak is belangrijk, want het eerste gebod in de Bijbel gaat over trouwen en kinderen krijgen (Genesis 1:22).

Bijzonder detail: dit gebod wordt alleen de mannen gegeven, omdat vrouwen van nature graag zwanger willen worden en dus een innerlijk verlangen hebben om aan dit gebod van God te voldoen (Genesis 30:1). Daarnaast lijden vrouwen aan het baren van kinderen, en in de Torah kan het geen wet zijn om te lijden. Dus geldt het gebod alleen voor mannen. Zij moeten hun vrouw om kinderen vrágen (seksualiteit is in het jodendom een recht van de vrouw en niet van de man). Alleen door toestemming van hun vrouw kunnen mannen aan Gods gebod voldoen.

Je zou het er als vrouw warm van krijgen.

De auteur is rector van het Kennisinstituut christelijke ggz (Kicg), onderdeel van Eleos en De Hoop ggz, en bijzonder hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer