Het is de Gouden Eeuw. Vanuit alle windstreken voeren schepen handelswaar aan naar Amsterdam, hét financiële hart van de wereld. Er wordt gehandeld in coffea, side, theifera, bussenkrût en nog veel meer. Hollander als je bent, probeer je natuurlijk een graantje mee te pikken. Door te investeren en pakhuizen te bouwen, kun je schatrijk worden. Maar door een verkeerde beslissing kan je vermogen zomaar verdampen. Beheers jij de handel in de allereerste aandelen ooit?

We spelen ”Chartered – The Golden Age”. Het oer-Hollandse bordspel gooide wereldwijd hoge ogen met zijn fraaie uitvoering en het unieke thema. Met guldens neem je aandelen in bedrijven en koop je prachtige grachtenpandjes. Deze pakhuizen beginnen klein, maar kunnen uiteindelijk vier verdiepingen hoog worden. Net als bij monopoly geldt: hoe uitgebreider de bebouwing, hoe hoger de waarde in het spel. Je verhoogt de waarde nog extra door een vlag te kopen.

Vooral de dynamiek in het spel is uitdagend. Als handelsmaatschappijen aan elkaar groeien, fuseren ze en ontstaat er een nieuw bedrijf met de totale waarde van beide vorige bedrijven. Zie je de fusie aankomen en investeer je slim, dan kun je flink munt uit het spel slaan. Staar je je blind op de dominerende bedrijven, dan ga je de bietenbrug op. Een financiële ondergrens voorkomt echter dat je, net als tijdens de tulpenmanie, echt bankroet gaat. Gelukkig!

Wie nog wat extra dynamiek aan het spel wil toevoegen, kan gebeurteniskaarten gebruiken. Daarmee beïnvloedt een positieve of negatieve gebeurtenis alle spelers. Gebeurteniskaarten kunnen een speler in een penibele situatie over het algemeen niet redden. Uiteindelijk moet je het in Chartered toch hebben van je inschattings- vermogen, durf en een klein beetje geluk.

Daarmee is het bordspel een realistische en ontspannen variant op het échte leven uit de tijd van de VOC en Rembrandt, om maar een bekendheid te noemen.

Groeide Amsterdam vier eeuwen geleden gestaag door, Chartered kent zijn beperkingen. Als alle pakhuizen zijn gebouwd, is het spel afgelopen. Wie het meeste geld overhoudt, heeft gewonnen. Een schrale troost voor de verliezer: geld maakt niet gelukkig.

Conclusie

• Prachtig uitgewerkt. Stapel-bare grachtenpandjes, uitdrukbare munten: kosten noch moeiten werden gespaard.

• Lage geluksfactor. Wat is leuker dan zelf nadenken en dat beloond zien worden? Elke beslissing heeft direct merkbare gevolgen.

+/- Vereist tijd. Eerst moet je het spel leren doorzien, daarna ben je zomaar anderhalf uur aan het spelen.

Chartered – The Golden Age € 49 via jollydutch.com

Oppassen dat je loc niet ontspoort

Als een slang kronkelt een spoor van kaarten over de tafel. Af en toe ontspoort de miniatuurlocomotief, andere keren gaat het net goed.

In 1967 bouwde Kees Neve de Rollecate. Deze miniatuurstoomtrein reed zijn rondjes door het Goffertpark in Nijmegen en stond daarom al snel bekend als ”het Gofferttreintje”. In 2012 was de trein uitgerangeerd. Nijmegenaar Michiel de Wit eerde de trein met een kaartspel.

In Rollecate leggen spelers een spoor voor de locomotief. Om beurten trekken ze een spoorkaart die ze aan het bestaande spoor leggen. Nadat de spoorkaarten zijn gelegd, komt de Rollecate in beweging. De speler telt de waarde van de aangelegde kaarten op en gooit daarna met evenveel dobbelstenen. Het aantal wielen dat omhoog ligt, bepaalt over hoeveel spoorkaarten de locomotief rijdt. Als het spoor niet lang genoeg is, ontspoort het Gofferttreintje en krijg je strafpunten. De speler met de minste strafpunten wint.

Rollecate valt op door de eenvoudige maar mooie uitvoering. Dankzij de wisselende spoorkaarten is een spel nooit twee keer hetzelfde. De mini-uitbreiding Broken Rails zorgt bovendien voor extra uitdaging.

Goed nieuws voor iedereen die de originele stoomtrein wil zien: dit voorjaar staat een nieuwe rit gepland.

Rollecate € 15,99 via bol.com, uitbreidingsset: € 5,99

Strijd om de mooiste wijk

Coevorden mag dan onzichtbaar zijn op de wereldkaart, de vestingstad inspireerde een spelontwikkelaar aan de andere kant van de grote plas tot een prachtig kaartspel. In ”Town Builder: Coevorden” ben je als architect verwikkeld in een felle strijd om de beste wijk te ontwerpen. Spelers trekken om beurten een kaart van de stapel, waarmee gaandeweg het spel gebouwen kunnen worden gemaakt. De kaarten leveren behalve punten ook voordelen op. Met de juiste zetten verdien je beloningen en word jij de beste architect van Coevorden.

Strategisch inzicht is onmisbaar in dit spel. Wie dat mist, kan gelukkig z’n hart ophalen aan de prachtige illustraties. Dat de spelkaarten in het Engels zijn, is een leuke uitdaging.

Town Builder: Coevorden CA$ 20 (ca. € 14) via kickstarter.com

In De Ruyters schoenen

Altijd al in de schoenen van Michiel de Ruyter willen staan? Met ”Oak & Iron” kan het. In dit spel raak je betrokken in een zeeslag. Met prachtig uitgevoerde miniatuurschepen bevaar je de wereldzeeën en ga je de strijd aan met kapers en vijandelijke naties. Dat klinkt eenvoudig, maar het spelverloop in Oak & Iron kan net zo grillig zijn als de wereldzeeën zelf. En dan zijn er nog de onderlinge verschillen tussen schepen: alleen met de juiste combinatie van vaardigheden en uitrusting kun je de vijand het hoofd bieden. Lukt je dat niet, dan is je lot bezegeld.

Oak & Iron is daarmee een heel realistisch spel. Het mooie speelbord en de fraaie schepen maken het spel helemaal af.

Oak & Iron Vanaf $ 69 (ca. € 62,50) via firelockgames.com