Riksja-pc biedt arme Indiase dorpskinderen een nieuwe toekomst
Voor de 12-jarige Anju Sharma komt de hoop op een beter leven driemaal per week op een fietsriksja. In plaats van met een beeltenis van hindoegoden als Shiva of Vishnu is de in felle kleuren geschilderde riksja uitgerust met een pc met een snelle, draadloze internetverbinding. En in plaats van een hindoegeestelijke reist er een computerinstructeur mee, die bewoners van Sharma’s arme boerendorp wegwijs komt maken in e-mailen, surfen en het gebruik van een webcam.
Sharma krijgt de lessen in het kader van haar schoolopleiding, die voor haar waarschijnlijk stopt als zij 15 is. Zij hoopt met behulp van de computer haar kennis te kunnen verbreden, zodat zij later een goede baan kan krijgen.
De computerriksja is de spil van het project Infothela (infowagen), dat met behulp van informatietechnologie probeert het onderwijs, de gezondheidszorg en de kennis op landbouwgebied te verbeteren in de dorpen waar de meeste van de 1,06 miljard Indiërs wonen.
Het project voorziet in gratis computerles in zes dorpen in Uttar Pradesh. Het is het idee van het Indiase Instituut van Technologie in Kanpur, 16 kilometer ten zuidwesten van Bithoor, en wordt gefinancierd door de regering in New Delhi.
Een andere riksjacomputer wordt ingezet bij een experiment waarbij artsen in Lucknow, de hoofdstad van de deelstaat, met behulp van een video consulten geven aan dorpelingen in het nabijgelegen Saroha. Daarnaast wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een riksjacomputer voor het verstrekken van informatie over de prijzen van landbouwgewassen en -technieken.
De inwoners van Bithoor, een dorp aan de rivier de Ganges, verdienen hun brood meestal in de landbouw of met eenvoudige handarbeid. Hun jaarinkomen bedraagt zelden meer dan 6000 rupees (ruim 100 euro). Zo verdienen Sharma’s onderwijzers ongeveer 500 rupees (9 euro) per maand. Jonge dorpelingen proberen hun fortuin te maken in de grote stad, maar moeten daarbij concurreren met veelal hoger opgeleide stedelingen. De computer kan die achterstand voor dorpelingen deels wegwerken, aldus projectbegeleider Lalty Dutta. „Computers en internet geven deze dorpelingen nieuwe kansen.”
India beschikt landelijk over slechts twaalf computers en vier internetverbindingen op iedere 1000 ingezetenen. Het computergebruik is er nauwelijks ontwikkeld. De jongste technologische ontwikkelingen gaan voorbij aan grote delen van het Indiase platteland. De dorpen die betrokken zijn bij het Infothela-project kunnen echter profiteren van een 80 kilometer lange zone waarbinnen draadloos internetgebruik mogelijk is dankzij hoge antennes en versterkers van het Instituut voor Technologie. Tot voor kort was het gebruik van zulke technologie voorbehouden aan softwarebedrijven in de grote steden, waarvan de veelal jonge ict’ers in enkele jaren meer verdienen dan de boeren van Bithoor in hun hele leven.
Ondanks de relatieve achterstand produceert India ongeveer 300.000 ict’ers per jaar. Het land is een van de groeiende softwarelanden. De landbouw blijft evenwel de ruggengraat van de economie. Het Infothela-project is er op gericht de kloof te overbruggen die door de technologische ontwikkelingen tussen de grote steden en het platteland dreigt te ontstaan. Daarbij wordt dankbaar gebruikgemaakt van de mogelijkheden van de draadloze verbinding, omdat de telefoon- en televisiekabels naar veel Indiase dorpen er soms wekenlang uit liggen.
De fietsriksja is daarbij een ideaal transportmiddel. De fiets is licht genoeg voor de veelal slechte wegen vol modder en gaten, zodat dezelfde computer en internetverbinding in meerdere dorpen kunnen worden gebruikt. Om schade aan de computer door het transport te voorkomen is de riksja voorzien van een speciaal frame en speciale schokdempers.
In Gorahah, enkele kilometers van Bithoor, wordt gemengd computerles gegeven, een ontwikkeling die met recht revolutionair mag worden genoemd. Nog niet zo lang geleden kwamen vrouwen op het Indiase platteland nauwelijks de deur uit. De lessen zijn bovendien op zich al een doorbraak in een gemeenschap waarvan de halve bevolking analfabeet is.
De 22-jarige Snehalatha, gekleed in een oranje broek en een roze shirt, staat in de rij om haar e-mail via Yahoo te kunnen lezen. Ze zegt dat het in de eeuw van de informatietechnologie niet langer mogelijk is vrouwen thuis te laten zitten. „We moeten naar buiten en iets zinvols gaan doen”, aldus Snehalatha, die les krijgt in onder meer tekstverwerking en het gebruik van spreadsheets en een webcam. De projectbegeleiders hopen binnenkort met behulp van de webcam on line les te kunnen geven.
In Bithoor zijn de ouders van Sharma van plan haar van school te nemen zodra zij 15 wordt, zodat zij zich kan toeleggen op huishoudelijke arbeid en voorbereidingen kan treffen voor haar huwelijk. Sharma zelf denkt daar, mede door haar computerles, anders over. „Ik wil werken en mezelf ontwikkelen, ik wil wat van de wereld zien”, zegt Sharma, die haar geluk in de grote stad wil zoeken. Haar ouders laat ze in het ongewisse over haar toekomstplannen, in de vrees dat die haar van computerles zullen halen. „Maar ik weet wat ik wil.”