Dat adviseert een commissie die op verzoek van minister Wopke Hoekstra (Financiën) onderzocht heeft hoe de kwaliteit van de accountantscontroles kan worden verbeterd. De grote accountantskantoren liggen al jaren onder een vergrootglas na een reeks schandalen, zoals de boekhoudfraude bij Ahold, het faillissement van Imtech en de grote financiële problemen van woningcorporatie Vestia.

De commissie stelt vast dat het toezicht op de sector „totaal versnipperd” is. Naast de AFM bemoeien ook brancheorganisaties zich daarmee. „Dat is niet effectief”, zegt commissievoorzitter Annetje Ottow. „Het toezicht moet in één hand en daarvoor is de AFM op aarde.” De sector mag wel zelf meedenken over de meetlat waarlangs het werk wordt gelegd.

Niet alleen het externe toezicht maar ook de interne controle bij accountantsfirma’s moet volgens de commissie beter. Daarom beveelt zij aan voor de twintig grootste kantoren een raad van commissarissen verplicht te stellen die tegenwicht kan bieden aan de raad van bestuur en de partners op terreinen als kwaliteit en beloningen.

Hoekstra had de commissie ook gevraagd te kijken of het wenselijk is de controle- en advieswerkzaamheden van accountantsorganisaties van elkaar te scheiden. Sinds 2013 is het al verboden beide diensten tegelijk te verlenen aan hetzelfde bedrijf. Dat moet voorkomen dat een firma in de verleiding komt een oogje toe te knijpen bij de controle van de boeken, om kans te maken op lucratieve adviescontracten.

De commissie stelt voor extra onderzoek te doen maar vreest dat zo’n verplichte scheiding een wel erg zware maatregel is. Firma’s zullen gecompenseerd moeten worden voor het verlies van een groot deel van hun inkomsten. De vraag is of die „maatschappelijke kosten” opwegen tegen de voordelen, aldus Ottow.

Hoekstra is het met de commissie eens dat er „nog veel werk aan de winkel is” in de sector. Hij belooft snel met de aanbevelingen aan de slag te gaan.