Een dubbele camera van 48 megapixels aan de achterkant, een selfiecamera van 20 megapixels, een batterij van 5150 mAh, 6 gigabyte RAM en 128 GB geheugen: een smartphone met deze indrukwekkende cijfers moet wel goed én duur zijn. Is het een Samsung of een Apple?

Geen van beide. Deze specificaties horen bij een onbekend smartphonemodel van een Chinees merk. De populaire telefoons van Samsung en Apple kunnen zich er niet eens mee meten. Toch zijn ze drie keer zo duur. Hoe zit dat?

De merken Umidigi, Elephone, BlackView, Leagoo, Realme, Oukitel, Hisense en Vernee doen waarschijnlijk geen belletje rinkelen. Hun producten zijn in Nederland dan ook nauwelijks te koop. Alleen webwinkel bol.com heeft een paar modellen in het assortiment. Toch vormen die maar een fractie van wat de Chinezen te bieden hebben.

De merken hebben dan ook weinig te vertellen op de Nederlandse smartphonemarkt, die al jaren wordt gedomineerd door Samsung, Apple en Huawei. Ze zijn te klein, te onbekend of te jong om het op te kunnen nemen tegen de technologiereuzen. Met hun beperkte marketingbudget zijn ze bovendien niet opgewassen tegen de grote jongens met hun gelikte campagnes en presentaties boordevol ”awesomeness”, ”innovative features” en ”revolutionary specs”. En op het gebied van innovaties lopen ze continu een paar stappen achter.

Smartphoneoorlog

Toch liggen er kansen voor de kleine luyden van de smartphone-industrie. Allereerst neemt het aantal verkochte smartphones wereldwijd langzaam maar zeker af. Er gaan nog steeds elke maand meer dan 100 miljoen exemplaren over de toonbank, maar toch zijn het er steeds minder.

Volgens de marktonderzoekers van onderzoeksbureau Gartner kromp de smartphonemarkt in het derde kwartaal van 2019 met 0,4 procent ten opzichte van het tweede kwartaal. In het tweede kwartaal kochten al 1,7 procent minder consumenten een nieuwe smartphone dan in het eerste kwartaal. Dat komt deels door de marktverzadiging: hoe meer consumenten een smartphone hebben, hoe minder er een hoeven aan te schaffen.

Toch valt er meer te zeggen. Consumenten lijken namelijk ook moe te worden van de smartphoneoorlog. Fabrikanten presenteren aan de lopende band „innovaties” en „revoluties.” Een flink aantal daarvan blijkt bij nader inzien overbodig of helemaal niet zo baanbrekend, maar stuwt wel de prijs van smartphones flink op.

Kostte de allereerste iPhone 499 euro, tegenwoordig moet voor de goedkoopste variant van het allernieuwste model bijna 1000 euro worden neergeteld. Samsung kwam eerder dit jaar zelfs met een model dat het dubbele moet kosten. Dergelijke prijzen kunnen onder deskundigen en gewone consumenten op steeds meer kritiek rekenen.

Pure winst

Natuurlijk zijn in de exorbitante bedragen de kosten voor onderzoek en nieuwe ontwikkelingen verrekend. Componenten zijn daarnaast niet zo goedkoop als soms wordt gedacht; de processor van een smartphone kost namelijk al snel 100 euro.

Toch lijken de prijzen onevenredig te stijgen. Door slim in te kopen of bepaalde componenten zelf te laten produceren, wisten smartphonefabrikanten hun kosten immers flink te drukken. Daarnaast zijn topmerken in de positie om de duimschroeven aan te draaien voor hun toeleveranciers.

Daardoor is een groot deel van de prijs pure winst – voor de bedrijfstop en aandeelhouders de belangrijkste component van de smartphone. Website TechInsights berekende zelfs dat de iPhone XS Max (goedkoopste variant: 1159 euro) voor omgerekend 410 euro aan onderdelen bevat. Per verkocht model maakt Apple dus 750 euro winst. De componenten van de Samsung S10+ (introductieprijs: 999 euro) kosten samen zo’n 375 euro – minder dan 40 procent van de verkoopprijs.

Smartphones uit China zijn zo bezien van een heel andere orde. De onbekende merken vallen niet op door prijzige bedrijfspanden of dure laboratoria. Productie en marketing worden gecoördineerd vanuit een verzamelpand in Shenzhen of Hongkong. De afwezigheid van aandeelhouders stuwt de prijs bovendien niet onnodig op.

Doordat de verkoop voornamelijk in Azië plaatsvindt, wordt er ook relatief weinig geld gestoken in de westerse markt. Mochten westerse consumenten wel een smartphone uit de volksrepubliek willen, dan kunnen ze terecht op Amazon of –hoe kan het ook anders– AliExpress.

Kopiëren

Door de combinatie van kleinschaligheid, goedkopere componenten, lage productiekosten en beperkte marketing kunnen de onbekende merken goedkope telefoons met indrukwekkende specificaties maken. Qua design kunnen deze zich prima meten met de topmodellen van de A-merken: de dunne randen, subtiel weggewerkte camera aan de voorkant en meerdere camera’s aan de achterkant zijn helemaal van deze tijd.

Tegelijkertijd lijkt het design daarmee symbool te staan voor een beproefd Chinees concept: innoveren blijft lastig, kopiëren gaat veel gemakkelijker.

Toch heeft dat kopiëren ook zijn grenzen. Sommige smartphone- merken lopen consequent achter op hun concurrentie. Ze introduceren telefoons met specificaties waarmee merken als Samsung en Huawei enkele jaren geleden al de wereld veroverden. De allernieuwste ontwikkelingen, met bijvoorbeeld een camera die onzichtbaar in het scherm is verwerkt, ontbreken overal.

Het typeert de smartphones van Chinese makelij: ze moeten zich onderscheiden door hun prijs-kwaliteitverhouding, niet door innovaties. Als ze al onderscheidende functies bieden, zoals een camera met een duizelingwekkende resolutie, is dat te danken aan externe componenten. De 48 megapixels kwam er bijvoorbeeld dankzij de processor van een externe leverancier.

De software op de Chinese telefoons is evenmin onderscheidend. Dat de smartphones desondanks hun partijtje mee kunnen blazen, is alleen te danken aan Android, het besturingssysteem van Google. Uit kostentechnische overwegingen beschikken de telefoons over Android Go. Die editie bevat uitsluitend standaardfuncties, zonder allerlei handige functies of leuke toevoegingen die de Aziatische technologiereuzen aan hun producten toevoegden. Er werd dus niet geïnvesteerd in een aangepast besturingssysteem; ook dat drukt de kosten.

Android is op zichzelf echter een volwaardig besturingssysteem, dat gebruikers alles biedt wat ze nodig hebben. Onder de motorkap is hun telefoon bovendien vergelijkbaar met de topmodellen van dit moment – tot en met ontgrendeling via gezichtsherkenning, regelmatige updates en contactloze communicatie. Voor internationale gebruikers is het vooral fijn om te weten dat het besturingssysteem gewoon in hun eigen taal kan worden ingesteld.

Uiteindelijk is dat immers wat telt voor consumenten. Wie altijd en overal foto’s en filmpjes maakt, mail checkt of muziek luistert, wil niet worden gehinderd door gebrekkige functionaliteit of een onbegrijpelijke gebruikersinterface.

Veiligheid

Op het gebied van veiligheid zijn de telefoons vergelijkbaar met hun duurdere concurrenten: regelmatige updates moeten gebruikers beschermen tegen virussen en malware. Een eigen uitgebreide test van de communicatie en het netwerkgebruik van twee smartphones uit China laat geen verontrustende patronen zien. Toch zou er een luchtje aan de telefoons kunnen zitten.

In juli 2017 rapporteerde virusscanner Dr. Web dat in de Android-firmware van verschillende modellen van Leagoo schadelijke programma’s waren gevonden. Daardoor zou vertrouwelijke informatie kunnen worden gestolen en cyberspionage mogelijk zijn. Met het Huawei-schandaal in het achterhoofd is dat geen onlogische gedachte. Wie een goedkope smartphone met grootse specificaties in China koopt, zal zich daarom bewust moeten zijn van de bijbehorende risico’s. Een goedkope smartphone wil je immers niet tegen elke prijs.

Een smartphone uit China

Maandelijks brengen Chinese smartphonemerken nieuwe modellen uit, met indrukwekkende specificaties. Twee modellen worden aan een test onderworpen. Een topmodel (Umidigi S3 Pro) en een instapmodel (Ulefone Note 7). Via AliExpress hebben de telefoons een levertijd van ongeveer twee weken. De telefoons zijn een jaar verzekerd via Alliance.

Consumenten die de stap wagen, moeten er wel rekening mee houden dat hun telefoon iets duurder uitvalt: over de elektronica moeten btw en eventueel invoerheffingen worden betaald.

Accessoires, zoals een hoesje of beschermlaag, moeten vaak ook in China worden gekocht. De geteste telefoons werden al standaard geleverd met hoesje en beschermlaag.

Umidigi S3 Pro

Schermgrootte: 6.3”, waterdrop

Camera: 48 MP Sony-camera aan achterkant, 20 MP selfiecamera

Geheugen: 6 GB RAM, 128 GB ROM

Processor: Helio P70 octa-core-processor

Batterij: 5150 mAh

Besturingssysteem: Android 9 Pie

Afmetingen: 157 x 74,65 x 8,5 mm

Prijs: $ 299,99 (ca. € 270) via umidigi.com

De cijfers van de Umidigi S3 Pro liegen er niet om: dit model moet een echt werkpaard zijn dat door de grote batterij-inhoud lang mee kan. Tegelijkertijd blijkt de telefoon goed vormgegeven: de ”ceramic”-uitstraling en dunne randen zorgen voor een luxe gevoel. Wel is de telefoon dikker en zwaarder dan veel westerse modellen. Dat is even wennen.

Na het inschakelen vallen het heldere scherm en de hoge snelheid op. Taken worden moeiteloos en zonder vertraging uitgevoerd. De camera valt in eerste instantie tegen: automatisch scherpstellen gaat niet soepel en de helderheid is ver te zoeken. Na een aantal firmware-updates is de camera opeens stukken beter. De firmware-updates –die regelmatig worden aangeboden– zijn in gebrekkig Nederlands, maar wijzen zich verder vanzelf.

Soms blijkt de telefoon grillig en lijkt hij vast te lopen. Even de aan-uitknop indrukken biedt dan een oplossing.

Vooral de grote batterij doet haar werk goed: ook bij intensief gebruik kan de telefoon minstens drie dagen worden gebruikt zonder op te laden. Kom daar maar eens om bij veel andere modellen.

Ulefone Note 7

Schermgrootte: 6.1”, waterdrop

Camera: 8 MP + 2 MP + 2 MP-camera aan achterkant, 5 MP selfiecamera

Geheugen: 1 GB RAM, 16 GB ROM

Processor: MT6580-processor, quad-core

Batterij: 3500 mAh

Besturingssysteem: Android 8 Go

Afmetingen: 156,1 x 73,7 x 9,7 mm

Prijs: $ 60,93 (ca. € 55) via aliexpress.com

Wie een telefoon wil, hoeft daar niet per se diep voor in de buidel te tasten. Neem de Ulefone Note 7. Deze smartphone heeft een groot scherm, dunne randen en een ‘schone’ versie van Android; genoeg voor minder intensief gebruik. Met een prijskaartje van circa 55 euro is de telefoon voor veel consumenten te betalen.

Het instellen van de telefoon is een fluitje van een cent. Android Go voorkomt bovendien dat de gloednieuwe telefoon boordevol overbodige apps staat. De keerzijde daarvan is dat veel apps nog moeten worden gedownload.

Dat de telefoon niet zo’n krachtige processor heeft, is bij gewoon gebruik nauwelijks te mer-ken. Bij intensieve taken komt de Note 7 soms echter een tandje tekort: de telefoon wordt trager en gebruikers moeten even wachten tot een proces is voltooid. De batterij is niet indrukwekkend, maar kan ook dagen mee zonder opladen. Daarmee is de Note 7 een bruikbaar instapmodel met een prijskaartje dat je in Nederland nauwelijks vindt voor zo’n smartphone.