Dat is een stellige uitspraak. Het zou best kunnen dat deze uitspraak door deze en gene die toch dicht bij het Woord van God wensen te leven, als al te boud en te eenzijdig beoordeeld zou worden. Alsof er immers ook geen bekommerde en vreesachtige gelovigen zouden zijn. Toch meende Calvijn –want hij is de zegsman– dat hij op grond van het getuigenis van de Heilige Schrift deze typering van het zaligmakend geloof geven mocht.

Trouwens, we constateren dat onze eigen Heidelbergse Catechismus even stellig spreekt. Bij de omschrijving van wat een waar geloof is, klinken woorden als „een vast vertrouwen dat niet alleen anderen maar ook mij vergeving der zonden, eeuwige gerechtigheid en zaligheid door God geschonken is…” Tot het wezen van het ware geloof behoort de zekerheid van de zaligheid, aldus Calvijn, Ursinus en veel andere godvruchtige predikers.

Pastoraal

De zekerheid van de zaligheid. Over dit belangrijke thema publiceerde ds. C. Harinck, emeritus predikant van de Gereformeerde Gemeenten, recent een leerzaam boek. Je zou het een theologisch boek kunnen noemen, maar niet minder een pastoraal en zelfs bevindelijk boek. Ook ontdekkend, maar niet minder vertroostend. Want verwijzend naar de vaste grondslag van het ware geloof: de waarachtigheid van Gods beloften.

„Ben ik zeker van mijn zaligheid? Weet ik dat ik tot Gods kinderen behoor? Zijn mijn zonden vergeven?” De schrijver signaleert dat velen, ook van hen die zich rekenen tot Gods kinderen, dikwijls op deze vraag geen antwoord weten. Ik lees in het Woord vooraf: „De verwarring over de zekerheid van de zaligheid is groot. De kennis, en vooral ook de bevindelijke kennis, van deze geestelijke zaak is gering. Als gevolg daarvan gaan veel kinderen van God hun weg zonder zekerheid en daarom ook zonder troost en vreugde.” Deze nood ging deze gerijpte dienaar van het Woord zodanig aan het hart dat hij er een uitvoerig geschrift aan wijdde. Ik ben hem er dankbaar voor.

Belofte

Ds. Harinck maakt duidelijk dat het Gods bedoeling is dat de Zijnen in de troost van deze zekerheid leven. Gods Woord verbindt het geloof in Jezus Christus enerzijds en de zekerheid van de zaligheid anderzijds aan elkaar. Het geloof zelf is dikwijls zwak en bestreden, maar de belofte waarop het geloof rust, is zeker en vast. Hier klopt het hart van de Bijbelse leer van de zekerheid der zaligheid. Ze is dan ook niet het werk van die gelovige zelf. Nee, dat heeft de Heilige Geest in eigen hand gehouden. „Die Geest getuigt met onze geest, dat wij kinderen Gods zijn.”

Ds. Harinck spant zich in om de oorzaken van het gemis aan zekerheid aan te duiden. Vele tientallen bladzijden besteedt hij aan het geven van antwoorden op de vraag hoe het toch komt dat bij velen die zekerheid ontbreekt. Ontdekkend! Vervolgens wijst hij wegen aan om tot de zekerheid van het geloof te komen. Ds. Harinck illustreert zijn verhandeling met veel citaten uit Schrift, belijdenis en oude schrijvers.

Lam

De volgende uitspraak van dr. H. F. Kohlbrugge had daarin zeker passend geweest: „Wat is geloven? Het is ”amen” zeggen dáárop, dat God onze zaligheid buiten ons en zonder ons in Christus heeft vastgesteld; het is God houden voor een eerlijk Man; zich dus verlaten op Zijn Woord, op Zijne belofte, – op Zijn Lam; op dit Lam zien; zich aan Christus, de Middelaar en Borg des Verbonds, toevertrouwen te zijner rechtvaardiging, heiligmaking en volkomene verlossing.” Neem en lees!

De zekerheid van de zaligheid, ds. C. Harinck; uitg. Den Hertog; 264 blz.; € 19,90