Kort daarvoor bezocht Schröder in Roemenië voor het eerst het graf van zijn vader, die als soldaat van de Wehrmacht was gesneuveld. Tot voor kort wist de Duitse bondskanselier alleen dat zijn vader in Roemenië was omgekomen, maar kon niemand vertellen waar hij was begraven. Welke Duitser leeft op zulke momenten niet mee met de bondskanselier?

Toch heeft de Duitse regeringsleider het allesbehalve makkelijk. Afgelopen maandag gingen in het oosten van Duitsland opnieuw duizenden mensen de straat op om te protesteren tegen de regeringsplannen om de verzorgingsstaat te hervormen. Pijn moet vooral het optreden in Leipzig van de vroegere SPD-voorzitter Oskar Lafontaine hebben gedaan. Hij verweet Schröder alleen oog te hebben voor de rijken. Bovendien heeft „de bondskanselier zes jaar de tijd gehad de werkloosheid terug te dringen. Dat hem dit niet is gelukt, toont aan dat hij zich op de verkeerde weg bevindt.”

Met de protesten tegen de regeringsplannen is de zomer bij onze oosterburen abrupt ten einde gekomen. De leus van de demonstranten, ”Wir sind das Volk”, herinnert aan de herfst van het jaar 1989, toen de Duitsers in de DDR iedere maandagavond de straat op gingen en het vertrek van de SED-dictatuur verlangden. Toch gaat de vergelijking mank. Anno 2004 zuchten de Oost-Duitsers niet onder een totalitair regime, maar leven ze vrij in een democratie. Bovendien staat de welvaart op een veel hoger peil dan vijftien jaar geleden.

De bevolking wil niet weten van bezuinigingsmaatregelen. Ergens valt dat te begrijpen, want het mes gaat in de staatsuitgaven en de burgers zullen dat voelen. Vooral de burgers in de voormalige DDR merken dat, want hier zijn naar verhouding de meeste steuntrekkers.

Moet Schröder gehoor geven aan de protesten en de bezuinigingen schrappen? Dat kan natuurlijk niet. Duitsland leeft al sinds jaar en dag boven zijn stand. Een van de grootste problemen is de voortdurend oplopende werkloosheid. De rood-groene regering wil daar iets aan doen door te korten op de werkloosheidsuitkering. Enerzijds is dat natuurlijk een besparing, anderzijds wil men de mensen prikkelen werk te zoeken. De werkloosheidsuitkeringen in Duitsland zijn zodanig dat men daar van rond kan komen.

Aangezien de werkloosheid in het oosten van Duitsland het grootst is, wordt daar de meeste pijn gevoeld. Wie echter beter naar het pakket bezuinigingsmaatregelen kijkt, zal constateren dat de burgers die het moeilijk hebben zo veel mogelijk worden ontzien. Dat had Gerhard Schröder beter moeten verkopen. De bondskanselier had ook eerder kunnen bezuinigen. Dan was de kaasschaaf nu voldoende geweest.

Het meest wrange van het hele gebeuren is dat de PDS, de vroegere SED, de lachende derde is. In de peilingen stijgen de ex-communisten voortdurend. Iedereen verwacht dat zij bij de deze maand te houden deelstaatverkiezingen hoge ogen zullen gooien. Het is de vraag of de Oost-Duitsers met de PDS beter af zijn. Of is men zo slecht van geheugen in het oosten van Duitsland?

voetnoot (u17(René Zeeman