Volgograd: Hét teken van de veerkracht van het Russische volk
In de koude wintermaanden in het Russische noorden is het heerlijk om terug te denken aan warme zomervakantie. We maakten een enerverende reis naar Volgograd.
Om de ietwat koude en korte zomer in het Russische noorden te ontvluchten, besloten mijn vrouw en ik om naar Georgië op vakantie te gaan. Russen uit het noorden doen dat vaak met de auto: dat is het goedkoopste en handigste vervoersmiddel naar de populaire bestemmingen.
Russen rijden bijna 3000 kilometer naar stranden op de Krim, bij steden als Sotsji en Anapa, maar ook naar Turkije en Abchazië. Wij besloten de Georgische hoofdstad Tbilisi te bekijken en bij kennissen op bezoek te gaan. Volgens de navigatie was het bijna 2500 kilometer. Twee daagjes rijden voor een ervaren chauffeur, ware het niet dat de wegen niet bepaald gemaakt zijn om snel te rijden. En de avonturen onderweg helpen ook niet mee om op te schieten.
In elke Russische regio kon ik aan de kwaliteit van de wegen zien of de lokale overheid corrupt was of niet. In de regio Kirov, bijvoorbeeld, kwam er een einde aan het asfalt en moesten we over een onverharde weg verder. Gelukkig duurde dat maar 14 kilometer. In de moslimrepubliek Ingoesjetië moest ik de auto uit en controleerden militairen in het holst van de nacht mijn auto.
Bij de Russisch-Georgische grens ondervroeg een Dagestaanse douanebeambte me twee uur lang. Hij vroeg onder andere of ik ook terroristen als vriend had en op welke datum mijn vader geboren was. En op de terugweg in de republiek Kabardino-Balkarië moest ik een agent omkopen met een fles wijn, omdat hij mijn rijbewijs in wilde nemen.
Maar de mooiste herinnering voor mij was de stad Volgograd. In het voormalige Stalingrad had de bloedigste slag in de moderne geschiedenis plaats. De Slag om Stalingrad was het keerpunt in de Grote Vaderlandse Oorlog. Tot de belegering van Stalingrad in 1942 had het Rode Leger zich telkens weer teruggetrokken. Maar vanaf 1942 was het de Sovjet-Unie die het offensief voerde.
Na de oorlog werd Stalingrad herbouwd ter ere van de grote leider Stalin. Het uitgerekte Volgograd heeft een prachtige stalinistische, socialistische bouwstijl. De avant-garde gebouwen zijn versierd met herdenkingsstenen en elke straatnaam verwijst naar de een of andere held die het vaderland tegen de nazi’s verdedigde.
Vlakbij het centrum van Volgograd staat het Huis van Pavlov: de overblijfselen van een gebouw van vier hoog dat 25 Sovjetsoldaten van de 13e Garde Divisie 60 dagen lang op heroïsche wijze verdedigden. Kinderen spelen op de oude Russische en Duitse tanks en ander militair materieel dat om het Huis van Pavlov heen als trofeeën staat opgesteld.
De strijd tussen Hitler en Stalin was voor het verloop van de Tweede Wereldoorlog van groter belang nog dan D-day. Hier stierven uiteindelijk zo’n 750.000 Duitse soldaten en nog eens bijna 480.000 Sovjets.
Het monument Moeder Moederland Roept staat op een heuvel, net buiten de stad. Onder het monument zijn 35.000 soldaten begraven en nog eens 70.000 in de nabije omgeving. Voor Russen is Volgograd hét teken van de veerkracht van het Russische volk. Het monument wijst strijdbaar naar het Westen en moet koste wat het kost verdedigd worden. Het roept: Rusland is onverslaanbaar.