De politie riep achterliggende week tevergeefs op tot een vuurwerkverbod. Coalitiepartijen VVD en CDA willen voorlopig geen gehoor geven aan die oproep tot een verbod, ook al onderschrijven zij dat met het huidige beleid er te veel overlast is (RD 2-1).

Toch is er voldoende juridische grond om tot een vuurwerkverbod te komen. Met het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie, dat juridisch bindend is voor Nederland, kun je bij de Nederlandse rechter particulier vuurwerkbezit en dito gebruik laten verbieden. Hierin zijn alle mensenrechten opgenomen die in de Europese Unie gelden. In artikel 6 van het Handvest staat: „Eenieder heeft recht op vrijheid en veiligheid van zijn persoon.” Dat artikel verdraagt zich vanzelfsprekend op geen enkele wijze met de legale aankoop, en het legaal tot ontploffing brengen van explosieven en het daardoor ondermijnen van de veiligheid van derden. Vaak zijn die burgers onder invloed, niet echt bevorderlijk voor de veiligheid van derden.

Pyrotechnici

Bijgevolg kunnen burgers die gewond zijn geraakt door legaal vuurwerk (lees: door de overheid geduld vuurwerk), of materiële schade hebben geleden, diezelfde overheid ook verantwoordelijk stellen. Want voor schade door illegaal, verboden vuurwerk kan men natuurlijk niet de overheid ter verantwoording roepen.

Het vuurwerk zelf hoeft niet weg. Bij wet kan men regelen dat gemeenten tussen bijvoorbeeld 0.00 en 0.30 uur centraal door pyrotechnici een mooi vuurwerk laten verzorgen. Voordeel is dan ook dat men slechts dertig minuten ‘herrie’ heeft. Wel zo fijn ook voor huisdieren. Maar ook onder vogels eist vuurwerk zijn tol. Schepselen, die onze bescherming en zorg toch verdienen. En dan hebben we het nog niet over de gezondheidsvoordelen voor de mens. Al het fijnstof doet mensen geen goed, zeker degenen die een longziekte hebben.

Vlucht naar illegaal vuurwerk

Tegenstanders van zo’n regeling werpen tegen dat dan de vlucht naar illegaal vuurwerk sterk zal toenemen. En dat zal mijns inziens ook gebeuren. Maar is niet zo dat ook nu de gevaren, overlast en schade al erg groot zijn? Zal niet elke knal buiten de aangewezen centrale afsteekplekken van gemeentewege, direct de aandacht trekken van de politie? Zo kan de politie dus effectiever optreden. Als men dan de boetes voor afsteken flink in de papieren laat lopen, wordt het wel erg riskant illegaal vuurwerk ook illegaal af te steken.

Tot slot: vele mensen klagen dat onze tradities verdwijnen. Maar tradities zijn ook niet meer dan tradities, en mogen in een democratie ook altijd weer getoetst. Wie had bijvoorbeeld in 1954 de kracht van het vuurwerk van 2019 kunnen voorzien?

Handen van leken

Eén ding weet ik echter met zekerheid: als vuurwerk vandaag zou worden uitgevonden, zou de overheid het particulier gebruik er van door ondeskundigen nog voor de zomer verboden hebben, zeggende: „Explosieven horen niet in handen van leken, en al helemaal niet in handen van leken onder invloed. Laat staan kinderen!” Daarmee zou ze landelijk diezelfde handen op elkaar hebben gekregen.

Op dus naar een land waar ook CDA en VVD buigen voor voortschrijdend inzicht en de oorlogstaferelen rond de jaarwisseling langzaam maar zeker gaan afnemen via georganiseerde vuurwerkshows door gemeenten.

De auteur woont in Amsterdam.