Vertrouwen in politiek taant door talmen van Den Haag
Toegegeven, opmerkingen aan de zijlijn maken is gemakkelijk. De beste stuurlui staan aan wal. Toch is het soms goed om als schipper kennis te nemen van de kritiek van walbewoners. In ieder geval om te weten wat hun beleving is.
Politici en kabinetsleden staan op posten die zwaar zijn. Zij moeten een veelheid van onderwerpen behandelen, op tal van terreinen beleid maken en heel vaak incidenten beheersbaar maken. Ga daar maar aan staan.
Toch is daarmee niet alles gezegd. Het is nodig om met het schip van staat een vaste koers te varen in een samenleving die deint op de golven van emotie en die worstelt met tal van tegengestelde belangen. Juist daarom zullen bewindslieden en Kamerleden voortdurend moeten peilen wat er onder de bevolking leeft. Niet om naar elke klager het oor te laten hangen; wel om na te gaan of het beleid en de manier van aanpak draagvlak hebben.
Juist dat laatste lijkt de laatste tijd af te kalven. Zeker, over de actuele politiek wordt zelden lovend gesproken. Kritiek is er altijd. Maar meer dan vroeger gist het in de samenleving. De populariteit van Wilders en Baudet is daarvan het bewijs. Met hun vaak populistische uitspraken binden zij grote delen van het electoraat; vooral burgers die het met de huidige politiek helemaal hebben gehad.
Nu zijn protestbewegingen van alle tijden. Veelal geldt daarvan: snelle opkomst, even snelle afgang. Toch is het te gemakkelijk om de populariteit van Wilders en Baudet snel af te doen als een voorbijgaand verschijnsel. In de vorige eeuw bleken oude partijen die zich gebonden wisten aan bepaalde beginselen uiteindelijk toch nog meer krediet te hebben dan de protestbewegingen. Dat is nu anders. Beginselen hebben het bij veel burgers afgelegd tegen individuele belangen. Dat betekent dat partijen die naar het oordeel van de kiezer zijn persoonlijke behoeften het meest willen vervullen, nu sneller zijn stem krijgen.
Een ander punt is dat de gevestigde politiek vandaag de dag vooral wantrouwen oproept. Discussies over onkostenvergoedingen, de toeslagenaffaire of de aanpak van de stikstofproblematiek dragen daaraan bij.
De kritiek van de burger is hard, soms te hard. Zeker bij de stikstofkwestie is het niet gemakkelijk een oplossing te vinden. Maar het feit dat boeren en bouwers daar al maanden op wachten en hard worden geraakt in hun bedrijfsvoering, zonder dat er (nood)maatregelen worden genomen, doet de afkeer van de politiek groeien.
De vraag aan Den Haag is dan ook waarom coalitie en oppositie niet de handen ineenslaan om hiervoor snel oplossingen te vinden. Bij een urgent probleem van deze omvang en deze impact gaat het niet aan om elkaar vliegen af te vangen. Langer talmen zal het vertrouwen in de politiek ernstig schaden.