Asiel heet hangijzer in justitiedebat
Vrijwel alle partijen in de Tweede Kamer riepen staatssecretaris Broekers-Knol (Asiel) woensdag op haast te maken met de voorgenomen modernisering van het asielbeleid.
Over de beleidskeuzes die Broekers tot dusver presenteerde, verschillen de regeringspartijen onderling echter van mening. Woensdag gaf dat met name merkbare spanning tussen D66 en VVD. Wat de zaak verder geen goed doet, is dat er Kamerbreed twijfels leven over de slagvaardigheid van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Broekers’ voorganger, Harbers, kondigde in juli 2018 een moderniseringsprogramma om asielaanvragen sneller te kunnen afwikkelen. Speerpunten daarin zijn onder meer het vervroegen van de identificatie en registratie van relevante persoonsgegevens. Herhaalde aanvragen die gezien de stukken kansloos zijn, worden afgehandeld zonder dat de asielzoeker nog wordt gehoord. Wanneer die wijzigingen in werking treden, is echter nog niet duidelijk.
Wat eveneens moeizaam verloopt, is het zo snel mogelijk wegsturen van overlastgevende asielzoekers uit veilige landen, zoals Albanië, of van economische vluchtelingen uit bijvoorbeeld Moldavië. VVD en CDA bepleitten woensdag paardenmiddelen voor deze groepen, zoals voorlopige hechtenis of het strafbaar stellen van pogingen tot het tegenwerken van een vrijwillig vertrek. Broekers heeft al laten weten dat de juridische haalbaarheid van zulke maatregelen twijfelachtig is.
Maatregelen die Broekers wel met voorrang wil uitwerken, zijn het schrappen van de rechtshulp voor asielzoekers in de eerste fase van het asielproces en het verkorten van de duur van de asielvergunning van vijf naar drie jaar. D66 is het daarmee oneens. De partij voorziet meer werk bij de herbeoordelingen voor de toch al overbelaste IND. Verder zit het de partij nog altijd dwars dat er door toedoen van de VVD in 2016 stevig bezuinigd is op de dienst.
Toen VVD-woordvoerster Becker woensdag pochte dat deze kortingen mede door toedoen van haar partij inmiddels weer zijn teruggedraaid was voor D66-woordvoerder Groothuizen de maat vol. „Wat een onzin”, fulmineerde hij. „Kan mevrouw Becker nou gewoon eens eerlijk erkennen dat de VVD er een puinzooi van heeft gemaakt?”
Tot verbazing van veel Tweede Kamerleden maakte Broekers maandag bekend opdracht te hebben gegeven voor een extern onderzoek naar de uitvoering van de asielprocedure door de IND. Ze wil dat de onderzoekers kijken naar de bedrijfsvoering, de aansturing en de werkwijze van de dienst in de asielprocedure, terwijl de commissie-Van Zwol kort voor de zomer al een rapport opleverde dat over vergelijkbare thema’s ging.
Woensdag zat het Groothuizen ook merkbaar dwars dat Broekers die ochtend in een paginagroot interview in de Volkskrant aankondigde omstreden maatregelen voor het wegwerken van de achterstand in het beoordelen van asielaanvragen niet te schuwen. „Het zou vooral wijs zijn als de staatssecretaris haar bureau opzoekt en aan de slag gaat om de problemen bij de IND aan te pakken”, twitterde hij voor aanvang van het debat.