President Salva Kiir van Zuid-Sudan ontmoette vorige week donderdag zijn oude rivaal Riek Machar in de Ugandese hoofdstad Kampala. Het was de hoogste tijd op de balans op te maken, omdat er op 12 november een eenheidsregering met vertegenwoordigers van beide partijen zou moeten zitten. Het was echter allang duidelijk dat die er nog niet kon komen en de eigenlijke vraag in Kampala was dus hoe het verder moest. Het antwoord van de buurlanden was een nieuw uitstel, met honderd dagen.

Of dat soelaas biedt? In mei verliep er ook al een deadline en er lijkt sindsdien nauwelijks vooruitgang geboekt. „De twee leiders hebben de laatste zes maanden nagenoeg niets gedaan om de twee belangrijkste obstakels op te lossen”, stelde de International Crisis Group vorige week in een vernietigend rapport. Die twee punten betreffen de vaststelling van de zeer gevoelig liggende provinciegrenzen binnen Zuid-Sudan en verschillende veiligheidsmaatregelen, zoals een gedeelde militaire controle over de hoofdstad Juba.

Het uitblijven van een eenheidsregering brengt het vredesverdrag van september 2018 in gevaar. Daaraan ging een vijf jaar durende burgeroorlog vooraf tussen de rivaliserende facties van Kiir en Machar en andere rebellengroepen. De London School of Hygiene & Tropical Medicine berekende in 2018 dat die aan 400.000 mensen het leven heeft gekost. Miljoenen mensen sloegen bovendien op de vlucht.

Het is dus veelbetekenend dat het sinds het vredesverdrag relatief rustig is in Zuid-Sudan. Burgers kunnen zich zonder grote problemen door het land verplaatsen en de landbouwproductie is toegenomen. Ook het humanitaire werk profiteert van de betere veiligheidssituatie.

De geplande eenheidsregering is de derde poging van Kiir en Machar om tot een overeenkomst over machtsdeling te komen, zoals in de eerste jaren na de onafhankelijkheid in 2011. Kiir was toen al leider van de semi-onafhankelijke regio Zuid-Sudan binnen Sudan en werd president, terwijl Machar de post van vicepresident vervulde. In 2013 stuurde Kiir echter het hele kabinet, inclusief Machar, naar huis. Een bloedige burgeroorlog volgde.

In Kampala is donderdag afgesproken dat de partijen van Kiir en Machar na vijftig dagen rapport uitbrengen over de vooruitgang. Internationale en regionale partners van Zuid-Sudan zullen de druk opvoeren om nu daadwerkelijk tot een overeenkomst te komen. Maar niet iedereen gelooft er meer in. „Een hernieuwd uitstel zal niet helpen om duurzame vrede te bewerken”, schreef Jon Termin van de Amerikaanse denktank Freedom House maandag in Foreign Policy. „Wat de jongste natie ter wereld nodig heeft, is een exitstrategie voor de oude garde.”