Ontmoetingsdag Interkerkelijk Dovenpastoraat: dove christen in Oezbekistan heeft het moeilijk
„Dat was een heftig verhaal. We moeten dit op ons in laten werken. Het is voor dove christenen niet gemakkelijk in Oezbekistan.” Op de landelijke dag van het Interkerkelijk Dovenpastoraat gebaart een aanwezige wat het verhaal van Filip Uijl, voorlichter van stichting Friedensstimme, met haar doet.
De ontmoetingsdag in Nijkerk is een initiatief van Interkerkelijk Dovenpastoraat (IDP). De organisatie nodigde stichting Friedensstimme uit omdat zij veel contact heeft met dove christenen in Oezbekistan. In de baptistengemeente van de stad Khasi is zelfs 80 procent van de leden doof. Voor de bezoekers van de ontmoetingsdag biedt het verhaal van deze christenen veel herkenning. Tegelijk zijn ze geschokt door wat (dove) christenen meemaken in het islamitische land.
Dovenpastor Martin Visser uit Nunspeet opent op zaterdagmorgen met een gedeelte uit Johannes 16. „Wij leven in een vrij land. Dat lijkt normaal, maar dat is het eigenlijk niet. Als je gelooft in Jezus, krijg je te maken met vervolging en onderdrukking. Het is goed om te kijken naar de situatie van christenen in Oezbekistan. Wat kunnen wij van hen leren?”
Voorlichter Uijl van Friedensstimme vindt het fijn om dove christenen in Nederland te ontmoeten. „In de gemeente van Qarshi zijn heel veel dove christenen. Zij hebben al verschillende keren aan mij gevraagd: Hoe spreken doven in Nederland in gebarentaal? Als u het goed vindt, maak ik vandaag wat foto’s en filmpjes om aan hen te laten zien. Dan hebben we een soort gemeenschap met elkaar.”
Oezbekistan is een arm, maar ook een mooi land, vertelt Uijl. „De cultuur is gastvrij. De mensen moeten hard werken en hebben weinig, maar het is fijn om hen te ontmoeten. Geestelijk is Oezbekistan ook een arm land. De mensen geloven in de islam. Ze zijn geen strenge moslims, maar hun geloof maakt wel een belangrijk deel uit van hun cultuur. Er is een strenge president, die alles wat religie is, onderdrukt. Daardoor blijft ook de islam een gematigde godsdienst in Oezbekistan.”
Uijl vertelt dat doven er een achtergestelde groep zijn. „Veel Oezbeken zien doofheid als een straf van Allah. Dove mensen moeten vervelende klusjes opknappen. Ze worden soms niet erkend door hun familie. Ze hebben het moeilijk. Dat geldt nog meer voor doven die christen worden. Zij worden niet langer erkend door hun islamitische familie.”
Drie dove christenen uit Oezbekistan worden door Uijl voor het voetlicht gehaald. Een van hen was Ibrahim. Drie jaar geleden overleed hij. Hij betekende veel voor doven in Oezbekistan. „God opende het hart van Ibrahim. Toen Ibrahim christen werd kwamen de problemen. Zijn familie was heel boos. Hoewel het geen strenge moslims waren, zeiden ze: „Ga weg. We hebben liever dat je dood bent dan dat je ons kind bent. Je beschaamt onze familie.” En toen stond Ibrahim met zijn vrouw en vier kinderen op straat. Vier jaar leidde zijn gezin een zwerversbestaan. Maar zijn familie begon te zien: Ibrahim heeft iets wat hem echt tot een ander mens maakt. En Ibrahim zei zelf: „Jezus heeft mijn zonden vergeven. Hij heeft mij opgezocht, vrede en vreugde gegeven. Ik houd van jullie, maar ik kan Jezus niet loslaten.” Uiteindelijk is zijn familie er wel positiever tegenover gaan staan.” Ibrahim is pastor geworden in de gemeente van Qarshi. Door zijn evangelisatiewerk onder doven is daar een grote dovengemeenschap ontstaan.
In een videofragment zingen in de gemeente in Qarshi de doven van hun Vriend Jezus, Die in hun plaats wil staan. Ook in Nijkerk wordt dit lied gezongen en in gebaren uitgedrukt. Daarna voegen de bezoekers van de dag de daad bij het woord: ze schrijven kaarten met Russische Bijbelteksten en groeten naar hun broeders en zusters in Oezbekistan. Verder genieten de aanwezigen van de ontmoeting met elkaar. Ook Evert Starreveld uit Kampen is blij met de dag. Hij en zijn vrouw zijn beiden doof. Ze zijn lid van de christelijke gereformeerde kerk in Kampen. Twee keer per maand is er een tolk. „Als er geen doventolk is, gaan we niet naar de kerk. Dan is de dienst niet te volgen voor ons.” Starreveld is ouderling in het interkerkelijk dovenpastoraat van Overijssel-West. Het echtpaar Starreveld bezoekt vaak diensten in andere plaatsen waar speciale dovendiensten georganiseerd worden.