Penningmeester G. A. van de Werken van het samenwerkingsverband Barendrecht –dat het reformatorisch basis- en speciaal onderwijs in de regio van ’s-Gravenzande tot Leerdam omvat– ziet crowdfunding als oplossing voor het ruimtegebrek waarmee de school voor speciaal onderwijs in Sliedrecht te kampen heeft. „Het is in Nederland nu al de enige school voor basisonderwijs waarvan de bouw aanvankelijk met eigen middelen gefinancierd is. Later kregen we dat geld van de overheid terug van het ministerie, via de jaarlijkse uitkering uit het gemeentefonds. Bij de uitbreiding van het gebouw willen we hetzelfde doen.”

Daarmee wil Van de Werken problemen met de bank voorkomen. „Bij de bouw van de school in 2010/2011 hebben we bij Fortis een hypotheek kunnen afsluiten tegen een extreem lage rente: ruim minder dan 1 procent. Dit is echter een doorn in het oog van ABN AMRO, dat Fortis heeft overgenomen. Al meerdere keren heeft de bank geprobeerd de overeenkomst open te breken en de rente te verhogen. Tot op heden zonder succes. Als we nu gaan bijlenen voor de verbouwing, wordt de bestaande lening daarin betrokken. Het gevolg daarvan is dat we voor een extra lening van 700.000 euro relatief veel rente moeten gaan betalen.”

Zonder risico

De banken geven spaarders nauwelijks rente meer, maar willen zelf voor leningen wel rente binnenhalen, zegt Van de Werken. Dat bracht hem op een idee. Als vanuit de achterban spaargeld aan de school wordt geleend, hoeft het bestuur niet bij de bank aan te kloppen. Een vorm van crowdfunding zoals die steeds vaker wordt toegepast.

Inmiddels is de inschrijving gestart op waardevoorjegeld.nl/project/SBOdeakker. Er wordt gedacht aan leningen van minimaal 1000 euro met een looptijd van vijf of tien jaar en een rentevergoeding van 2,5 procent. „Dit rentepercentage is voor de durfinvesteerders niet echt interessant. Die willen meer. Maar voor een betrokken achterban is dit wel een goede geldbelegging. Die wil meer rente dan wat je bij de bank op je spaarrekening krijgt, maar zonder echt risico te lopen.”

Er is heel wat nodig voor de uitbreiding van de Sliedrechtse school: 1,2 miljoen euro.

Niet naar Hardinxveld

De school heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis, zegt Van de Werken. Er was in Barendrecht een reformatorische school voor moeilijk lerende kinderen (mlk) en één voor leer- en opvoedingsmoeilijkheden (lom). Toen die schooltypes in 1998 wettelijk werden samengevoegd, waren er twee soortgelijke scholen op nog geen kilometer afstand van elkaar.

Het samenwerkingsverband wilde De Wijngaard in Barendrecht laten blijven en De Akker verplaatsen naar het oosten van het voedingsgebied, naar Hardinxveld- Giessendam. Die gemeente wilde echter niet en lag jarenlang dwars.

Tien procedures verder was er dan eindelijk een plek in Sliedrecht waar De Akker terechtkon. Het samenwerkingsverband financierde het gebouw zelf. De schoolbestuurders vertelden destijds: „Bij de behandeling van de Wet weer samen naar school (WSNS) heeft SGP-Kamerlid Van der Vlies er al op gewezen dat regionale scholen in de knel kunnen komen: geen gemeente is verplicht geld in een gebouw te steken, en zeker niet als het gaat om een school met een regiofunctie die elders al een gebouw heeft. Sliedrecht heeft ons royaal de grond en infrastructuur –gratis– ter beschikking gesteld, maar voor het gebouw moesten we zelf zorgen.

De basisscholen in het samenwerkingsverband Barendrecht stelden zich garant voor het exploitatietekort dat werd verwacht. Omdat zij geen overheidsgeld in klaslokalen mogen steken, moeten tekorten op het gebouw in Sliedrecht worden betaald uit de overige inkomsten van deze scholen, zoals donaties en renten.”

Dichter bij huis

De school zit onder één dak met de Boazkerk die de jonge gereformeerde gemeente in de nieuwe wijk Baanhoek-West bouwde, pal naast rijksweg A15 en de MerwedeLingelijn, de spoorverbinding Dordrecht-Geldermalsen. Het parkeerterrein en een aantal ruimten en voorzieningen zijn voor gezamenlijk gebruik van kerk en school.

Beide gedeelten van het gebouw werden in 2011 geopend. Het ministerie van Onderwijs verleende in 2013 toestemming om in Sliedrecht ook een dependance van de school voor zeer moeilijk lerenden (zml) in Barendrecht te beginnen. Voor de kinderen was het een grote verbetering: niet meer elke dag in de file richting Barendrecht, maar dichter bij huis naar school.

Extra vestiging

Toen het gehakketak rond de verhuizing naar Hardinxveld aanhield, was er tijdelijk een noodvoorziening getroffen: er kwam een nevenvestiging aan de overkant van de Merwede, in Werkendam, waar een aantal kinderen uit die regio naar hun ‘eigen’ school voor speciaal basisonderwijs kon. De bestuurders zeiden in 2011: „De jarenlange strijd heeft ons veel negatieve energie gekost, maar de totstandkoming van een vestiging in Werkendam –wat anders waarschijnlijk niet gebeurd zou zijn– is een positief effect geweest.” Sinds vorig jaar beschikt de Werkendamse vestiging over permanente huisvesting.

Adullam

Het schoolgebouw in Sliedrecht beschikt over twaalf lokalen, waarvan er destijds twee bestemd waren voor de Johannes Calvijnschool in Sliedrecht. Al vrij snel bleek dat die daarvan geen gebruik zou gaan maken. De Akker dacht daardoor meer dan voldoende ruimte te hebben. Het aantal leerlingen in het speciaal basisonderwijs groeit licht: het zijn er nu 110; verdeeld over acht lokalen.

Het aantal zml-leerlingen is echter fors gegroeid. „Bij andere reformatorische so-scholen is dat niet het geval. Een sluitende verklaring is hier niet voor te geven. Omdat er bij het speciaal onderwijs (so) minder leerlingen in een groep zitten, heeft deze groei tot gevolg dat alle ruimten inmiddels zijn benut en dat er ook volop gebruik wordt gemaakt van de zalen van de kerk.”

Een andere ontwikkeling is dat het speciaal onderwijs steeds meer samenwerkt met kinddagcentra (kdc’s). „Adullam wil in 2021 met twee groepen starten. Ook hiervoor is er in de school in Sliedrecht momenteel geen ruimte, terwijl de uitwisseling van leerlingen aantoonbaar positieve resultaten oplevert.”

Extra verdieping

Daarom moet de school worden uitgebreid. Extra grond is er niet, dus moet het gebouw de hoogte in. „Bij de bouw is technisch rekening gehouden met een halve verdieping extra. In verband met de installaties op het dak was een volledige verdieping niet echt een optie. Door nieuwe technieken kan er lichter worden gebouwd en daarom willen we een verdieping toevoegen die 80 à 90 procent van het huidige dak beslaat.”

Het kerkgebouw is in juli na een forse uitbreiding weer in gebruik genomen, omdat het ledental van de gemeente in zeven jaar tijd verdubbelde. Nu moet de school worden vergroot en daarvoor is nu een geldwervingsactie op touw gezet. Na plaatsing van dit artikel was het benodigde bedrag binnen anderhalve dag toegezegd.