PostUit Rome: wie snel naar de dokter wil, kan beter een omweg kiezen
Dat wachtlijsten een groot probleem zijn in de Italiaanse gezondheidszorg erkent ook de regering. Ze hebben een heus plan van aanpak ingesteld: ”Piano Nazionale di Governo delle Liste di Attesa”.
Een 102-jarige vrouw uit de provincie van Ancona (Midden-Italië) kreeg van haar arts een echografie voorgeschreven, na een operatie aan haar galwegen. Ze belde afgelopen april het lokale ziekenhuis voor een afspraak. Het is bekend dat de wachtlijsten in de Italiaanse gezondheidzorg lang zijn, maar het antwoord dat de honderdplusser kreeg ging ieders voorstellingsvermogen te boven.
„Het spijt ons, maar dit jaar is er geen plekje vrij, niet alleen bij ons in het ziekenhuis, maar in de hele regio.” De vrouw, die geboren is tijdens de Eerste Wereldoorlog, kreeg ook nog te horen: „In 2020 bent u welkom.” Na protesten in de lokale pers, kreeg ze alsnog voorrang.
Er is een plan om de wachtlijsten aan te pakken, maar het blijft bij een prachtige titel. De lijsten worden met het jaar langer. In zo’n situatie gaan patiënten andere wegen zoeken. Er is berekend dat zo’n 13 miljoen Italianen de wachtlijsten overslaan, door kennissen en vrienden op sleutelposities te benaderen, die dan een goed woordje bij de betreffende arts doen.
Je moet als patiënt dan wel je dankbaarheid tonen. De geschenkenhandel doet goede zaken. Vooral een fles Moët & Chandon is een populair doktersgeschenk. Wij schenken de orthopeed, die mijn vrouw jaren geleden goed heeft behandeld, met kerst altijd een mooi pakketje. Ter verdediging kan ik aanvoeren dat de orthopeed in een privékliniek werkt en dat daar de marktwerking geldt. Maar het is altijd nuttig een goede orthopeed te vriend te houden.
Wie de wachtlijst wil omzeilen, kan binnen het ziekenhuis in ”intramoenia” worden behandeld, Latijn voor ”binnen de muren” (van het ziekenhuis). Jaren geleden gaf gynaecoloog Simonetti ons het advies een 3D-echo te laten maken. Over twee weken had hij wel een gaatje in de agenda. „Wat ook kan”, zei Simonetti, „is het via intramoenia te doen. Dat kan vanmiddag al.” ’s Middags kwamen we terug. Hetzelfde ziekenhuis, maar een andere afdeling. We klopten op de deur van de dokterskamer, en warempel daar stond Simonetti al. De echografie werd gemaakt. Het verschil met Simonetti in het ziekenhuis en Simonetti binnen de muren van het ziekenhuis was 70 euro. Intramoenia is feitelijk de semiprivate sector.
Maar wie het kan betalen of een goede verzekering heeft, gaat gelijk naar de kliniek. Daar zijn nauwelijks wachtlijsten, daar werken in toenemende mate de beste artsen. Veel artsen werken liever in de private sector.
De gezondheidzorg in Italië was tot voor kort grotendeels publiek, en dat heeft altijd wel goed gefunctioneerd. Maar zoals alle dingen die in Italië openbaar zijn, proberen ‘slimmerikken’ en criminelen er voordeel uit te halen. Zo kreeg mijn schoonmoeder wegens een zwakke rug een korset voorgeschreven. Het viel onder de vergoeding van het ziekenfonds (vergelijkbaar met het vroegere publieke systeem in Nederland). De orthopedische speciaalzaak wilde vooraf betaald worden. Het geld zouden we weer terugkrijgen, zodra hij door het ziekenfonds zou zijn vergoed. Natuurlijk kwam daar niets van terecht. Pas toen mijn vrouw dreigde een advocaat in te schakelen, kwam de korsettenmaker maanden later over de brug.