De wisent moet eeuwen geleden in Nederland vrij algemeen te zien zijn geweest maar hij was bijna uitgestorven. Inmiddels zijn er in Europa weer tussen de 4000 en de 5000 exemplaren van de vriendelijke reuzen te vinden. In Nederland zijn behalve op de Veluwe ook in Nationaal Park Zuid-Kennemerland en in natuurgebied De Maashorst in Noord-Brabant wisenten uitgezet.

De Stichting Wisent op de Veluwe beheert de grote grazers met drie doelen: het in stand houden van de met uitsterven bedreigde diersoort, het bevorderen van toerisme op de Veluwe en het bieden van toegevoegde waarde aan het natuurgebied.

Vrijwilliger Van Leeuwen is goed in het lezen van sporen in het zand. „Hier heeft een hagedis gelopen. Zijn staart sleepte over de grond, zie je wel? En hier heeft hij een stukje gerend want de pootafdrukken staan verder uit elkaar en er is geen spoor van zijn staart.”

Kuilen

Verschillende keren vestigt gids Roseboom de aandacht op kuilen in het zand. „Dat doen wisenten, ze nemen graag een zandbad om van parasieten af te komen. De zanderige plekken die zo in het terrein ontstaan zijn ideaal voor de zandhagedis en bepaalde insecten. Bovendien komen er zo zaden aan de oppervlakte die kunnen gaan kiemen. Ook eten de wisenten de Amerikaanse vogelkers op die hier nogal woekert. Hierdoor wordt het bos opener en de dode bomen en struiken zijn weer goed voor allerlei andere dieren.” Hij wijst op een dode boom waarop sporen van wisententanden te zien zijn.

Ondertussen stijgt de spanning of ze zich nog laten zien: de vijf Europese bizons die in een 400 hectare groot omrasterd gebied bij Radio Kootwijk lopen. „De kans is ongeveer 90 procent”, weet Roseboom. „Er zijn zeer regelmatig vrijwilligers in het gebied die de dieren monitoren. Zodoende is meestal wel bekend waar ze ongeveer lopen. Een van de koeien draagt een halsband met gps-zender maar die is kapot. De leverancier zei: „Stuur hem maar op.” Maar dat is lastig zolang er een wisent aan vastzit.”

Ruggen

En dan zijn er ineens bruine ruggen boven het hoge gras te zien, en als een van de dieren zijn kop opheft –het heeft de mensen natuurlijk allang in de smiezen– kan er geen misverstand meer over bestaan: er lopen bizons op de Veluwe. In een grote plas staan twee koeien en drie kalveren tot hun knieën in het water te chillen.

Een kalf is van vorig jaar, de andere twee zijn dit seizoen geboren. Jammer genoeg zijn alle drie de kalveren stiertjes. Om inteelt te voorkomen zal er uitwisseling plaats moeten vinden en dat komt de familievorming niet ten goede, weet Roseboom.

De wisenten doen net alsof de aanwezigheid van mensen ze koud laat maar terwijl ze zich laten bewonderen klimmen ze toch uit het water en scharrelen rustig naar een plekje wat verderop. Dat is meteen het teken om weer terug te gaan naar het beginpunt van de excursie.