Dat geld willen ze bijvoorbeeld gebruiken om hun pensioen aan te vullen of hun huis aan te passen. In eerdere artikelen heb ik financiële oplossingen besproken die banken en overheden aanbieden om overwaarde van de woning vrij te maken. Anders gezegd: om de stenen te verzilveren.

Er zijn ook juridische mogelijkheden. Erfpacht is daar een mooi bijvoorbeeld van. Helaas zijn er vrijwel geen partijen die hier iets mee doen. Tot nu toe is Duokoop de enige mogelijkheid. Dit is een initiatief van DNGB (voorheen De Nationale Grondbank).

Wat gebeurt er eigenlijk als je een woning „op erfpacht zet?” De gebruikelijke constructie is dat je de grond verkoopt aan een externe partij en die partij vervolgens voor het gebruik van de grond een vergoeding betaalt. Deze vergoeding heet de canon. Het is enigszins te vergelijk met het huren van de grond. Onder bepaalde omstandigheden kan deze canon aftrekbaar zijn van de belasting.

Bloot eigendom

Erfpacht is al heel oud. Gemeenten, waterschappen, woningcorporaties en particulieren doen dit al eeuwen. De grond –het zogeheten bloot eigendom– is dan van een ander, maar het gebruikersrecht ligt bij de bewoner. Op deze manier hebben woningcorporaties al veel betaalbare woningen in de markt gezet. Het verrast me dan ook dat niet een woningcorporatie een product voor senioren heeft ontwikkeld, maar een institutionele partij.

Het product is lastig te vergelijken met andere verzilveroplossingen. Een vergelijking met een aflossingsvrije hypotheek gaat mank. Je gaat pacht als een vorm van huur vergelijken met een stuk eigendom. Een vergelijking met huur is ook niet reëel, omdat je een deel van de woning verkoopt en niet de volledige woning.

Voor erfpacht kun je al kiezen voordat je 67 jaar bent. Het is daarmee een constructie die geschikt is voor mensen die bij banken juist niet in aanmerking komen voor een verzilveroplossing. Ook biedt erfpacht meer vrijheid, omdat een juridische constructie niet onder de strenge regels van de AFM valt.

Rechten

Door de woning op pacht te zetten, blijf je de gebruikelijke rechten en plichten houden die gelden bij bezit van een woning. Er is alleen sprake van een beperkend recht van erfpacht. Je moet de woning onderhouden, je kunt zelf investeringen doen en de woning aanpassen naar je smaak. Daarnaast verzilver je een deel van de waarde – dat je deels of volledig op je spaarrekening gestort krijgt. Allereerst moet je de lopende hypotheken aflossen. Als er nog sprake is van een hoge rente, dan kun je die bij veel geldverstrekkers boetevrij aflossen. Er is immers sprake van verkoop van een deel van de woning. Door de aflossing verlaag je vaak al de maandlasten. Het restant wordt op de rekening gestort.

Zijn er dan geen nadelen? Natuurlijk. Desondanks kan pacht een perfecte mogelijkheid zijn om in de woning te blijven wonen.

De auteur is Master of Financial Planning. Volgende keer schrijft hij over verkopen en terug huren van de woning. Suggesties of vragen? financieel@refdag.nl