Klein feestje voor Duitse coalitie na nipt winnen deelstaatverkiezingen
De trend van politieke polarisatie blijft doorzetten in Europa. Dat blijkt uit de verkiezingsuitslagen van zondag in twee Duitse deelstaten, Brandenburg en Saksen. De Duitse coalitiepartijen CDU en SDP konden in de twee oostelijke delen net het hoofd boven water houden.
De regeringspartijen, de christendemocratische CDU van bondskanselier Angela Merkel en de sociaaldemocratische SDP, konden zondag een klein feestje vieren: de CDU bleef in de deelstaat Saksen de grootste partij, en de SDP in de deelstaat Brandenburg. Beide partijen regeren in de respectievelijke staten al sinds de Duitse eenwording in 1990.
Een grote overwinningstaart was zondagavond echter niet op het feestje aanwezig. De grootste oppositiepartij, Alternative für Deutschland (AfD), kwam in zowel Saksen als Brandenburg op de tweede plaats. De rechts-populistische partij groeide flink: in 2014 kreeg AfD in Brandenburg 12,2 procent van de stemmen, vijf jaar later 23,5 procent. In Saksen kreeg de anti-immigratiepartij in 2014 nog maar 9,7 procent van de stemmen, nu 27,8 procent.
De forse toename van AfD-stemmers staat in groot contrast met de verliezen van de coalitiepartijen CDU en SPD. De christendemocraten kregen zondag in ‘hun’ staat Saksen volgens de voorlopige uitslagen 32,3 procent van de stemmen, een daling van 7,1 procentpunt. Het aantal stemmen voor de sociaaldemocraten in ‘hun’ staat Brandenburg daalde van 31,9 procent naar zo’n 26,2 procent. De regeringspartijen bleven de AfD maar net voor om het leiderschap van de staten op te kunnen eisen.
Opluchting
Er viel zondag een zucht van opluchting te horen. De peilingen voorafgaand aan de verkiezingen gaven al aan dat het om een nek-aan-nekrace zou gaan. Bovendien klonken er voorspellingen dat AfD in beide deelstaten, voor het eerst, aan de macht zou komen.
De groei van Alternative für Deutschland met deze deelstaatverkiezingen is zeker niet verrassend. De uiterst rechtse partij genoot met de Europese parlementsverkiezingen in mei dit jaar ook de meeste steun in het oostelijke deel van Duitsland.
Het verkiezingsprogramma van de rechts-populisten valt daar goed in de smaak. AfD staat bekend om zijn afkeer van het vluchtelingenbeleid van bondskanselier Merkel. De partij noemde vluchtelingen tijdens de campagnetijd in de twee deelstaten „gasten” die zich aan de Duitse regels moeten houden of anders terug moeten naar het land van herkomst.
Bovendien is de uiterst rechtse partij een groot tegenstander van het klimaatbeleid van de regering. Als enige verzet het zich tegen het plan om kolencentrales bij het jaar 2038 gesloten te hebben. De onderliggende angst bij inwoners van de oostelijke staten, die het meest getroffen zullen worden door de maatregel, is dat het bergafwaarts zal gaan met de lokale ontwikkeling. Een stem op AfD lijkt daarom voor hun een passende oplossing.
Stabiel
Door de groei van de oppositiepartijen zal het moeilijker worden voor de christendemocraten en de sociaaldemocraten om een stabiele coalitie te creëren. Wel hebben ze altijd aangegeven niet met AfD te willen regeren. De toenemende moeite om coalities te vormen en een meerderheid te behouden, is de afgelopen jaren een Europese trend geworden. De verkiezingsuitslagen van Saksen en Brandenburg zijn daarom niet bijzonder opmerkelijk.
