Trueman: Kwestie-Harris niet uniek bij ”new calvinists”
„Paulus heeft er al voor gewaarschuwd: zijt niet wijs bij uzelven.” Dat is precies wat de beweging van de ”new calvinists” (NC) nu opbreekt en dat stemt verdrietig, zegt kerkhistoricus Carl Trueman.
De Amerikaanse oud-voorganger Joshua Harris, die recent afstand nam van het christelijk geloof, behoorde tot de beweging van de zogenoemde nieuwe calvinisten. Die ontstond ruim tien jaar geleden toen conservatieve evangelicals meer aandacht kregen voor de reformatorische theologie. De geschriften van Johannes Calvijn en van de puriteinen werden bestudeerd en gewaardeerd.
„Binnen de reformatorische wereld werd deze ontwikkeling positief geduid”, aldus Trueman. „Inmiddels zien we ook dingen die zorgen geven.” De Amerikaanse presbyteriaan ziet de „afval” van Harris als een exponent van een bredere ontwikkeling. „De laatste jaren zijn verschillende vooraanstaande voorgangers van de NC in opspraak gekomen. Sommigen hebben zelfs hun ambt verloren.”
Trueman noemt als voorbeelden: Mark Driscoll, de voorganger van een megakerk in Seattle, die in 2014 werd afgezet wegens plagiaat en machtsmisbruik; Tullian Tchivijian, de kleinzoon van Billy Graham, die in 2015 zijn ambt als predikant van een grote presbyteriaanse gemeente in Florida moest neerleggen vanwege een buitenechtelijke verhouding; C. J. Mahaney, leider van een netwerk van calvinistische evangelicale gemeenten, die enkele jaren geleden in opspraak kwam omdat hij een voorval van seksueel misbruik in zijn gemeente had toegedekt. Hetzelfde lijkt nu Matt Chandler, predikant van een grote gemeente in Texas, te overkomen.
Trueman: „Het waren stuk voor stuk bekende vertegenwoordigers van de NC-beweging. Ze zijn allemaal van hun voetstuk gevallen. Dat is verdrietig voor henzelf, hun familie en hun gemeenteleden. Het is schadelijk voor de kerk en zeker ook voor de stroming van de NC, die een positieve invloed binnen de evangelicale beweging had.”
Tegelijk wijst Trueman erop dat de NC-beweging elementen heeft waardoor ontsporingen kunnen ontstaan, zoals de aandacht voor marketingstrategieën, de perfect georganiseerde conferenties, het slim gebruik van sociale media en professioneel ontwikkelde websites, waarop aantrekkelijk ogende persoonlijkheden het boegbeeld vormen. „Het verbreiden van de orthodoxe leer is zo presentatiekunst geworden. Maar het gevaar is dat het geestelijke element ondersneeuwt. Daarbij komt dat de NC-beweging feitelijk een netwerk van individuen en organisaties is waar ambtelijk toezicht, zoals de kerk dat kent, ontbreekt.”
De kerkhistoricus constateert dat de zonde van hoogmoed in de loop der jaren vat op de beweging heeft gekregen. „Zeker bij een aantal leiders. Van kritiek trokken zij zich weinig aan. Ze regeerden als vorsten. En wie te kritisch was, werd al snel weggezet als een bestrijder van de zuivere leer.”
In gesprekken met mensen die behoren tot de NC-beweging, heeft Trueman meer dan eens gehoord dat hij moest beseffen dat God iets groots aan het doen was via de NC-beweging en dat hij daarom voorzichtig moest zijn met zijn uitspraken. „Daarmee was de discussie platgeslagen. Ik denk zeker dat God iets groots kan doen door mensen, maar iedereen moet zich dagelijks afvragen of hij wel een werktuig van God is. Zodra je er zonder meer vanuit gaat dat je dat bent, gaat het fout. Dan staan Bijbelse noties zoals nederigheid, oprechtheid en voorzichtigheid direct onder druk en zit je binnen de kortste keren op een spoor dat niet Gods weg is, maar jouw weg. Dat is de grote valkuil voor leiders binnen de NC-beweging.”
