Vooral naar boven kijken bij vliegverbod
Een wereldwijd vliegverbod voor de GippsAero Airvan 8 maakt MAF Suriname vrijwel vleugellam. „Dit hakt er diep in.” Toch houdt directeur-piloot Andy Bijkerk –4000 vlieguren– moed. „De problemen lopen God niet uit de hand. Hij weet ervan. Dat geeft houvast.”
Op het vliegveld Zorg en Hoop in Paramaribo staan sinds zaterdag twee GippsAero Airvans 8 aan de grond. Werkeloos. De glimmend rood-wit-blauw gespoten MAF-toestellen zijn getroffen door een internationaal vliegverbod, na een dodelijke crash van een Airvantoestel met parachutisten in Zweden.
Het vliegverbod, dat vooralsnog vijftien dagen duurt, komt als een „volslagen verrassing” voor MAF Suriname. De christelijke luchtvaartonderneming voert zo’n 1400 vluchten per jaar uit naar de binnenlanden. Voor kerk en zending, medische hulp en ontwikkeling van lokale gemeenschappen.
Het vliegverbod zet de komende twee weken een streep door zo’n 20 tot 25 vluchten. „We hebben maandag alle klanten moeten opbellen dat we voorlopig niet kunnen vliegen”, vertelt directeur-piloot Bijkerk, 8,5 jaar werkzaam bij MAF Suriname. De piloot is, na een verlofperiode, nu twee weken met vakantie in Nederland.
Niet speculeren
Bijkerk –vlieger op Airvans en Cessna’s– wil „niet speculeren” over de crash in Zweden, waarbij een vleugel zou zijn afgebroken. De toedracht houdt hem als vlieger sterk bezig. „Wat is hier gebeurd? Een vliegtuig valt niet zomaar in de lucht uit elkaar.”
De ervaren Airvanpiloot wijst erop dat er vaker ongelukken plaatsvinden met paravliegtuigen, die snel hoogte moeten maken en snel parachutisten moeten droppen. „Soms grijpt iemand zich tijdens een sprong vast aan een vleugel of een vliegtuigdeel.” Onderzoek moet de exacte toedracht van de crash duidelijk maken.
De Airvan is een „fantastisch vliegtuig” voor MAF, bij uitstek geschikt voor vliegoperaties naar de pakweg vijftig korte, onverharde landingsstrips in het tropisch regenwoud van Suriname. Het eenmotorige propellertoestel kan 500 kilo vracht of zeven passagiers vervoeren. Soms stappen wel twaalf mensen tegelijk in. Met wettelijke toestemming. Een indiaan weegt amper 60 kilo.
MAF Suriname beschikt naast twee Airvans ook over een veel kleinere Cessna 206 Caravan. Een ”206” kan echter 100 kilo minder vracht vervoeren. Na vier Cessna 206-vluchten moet MAF dus al één extra vlucht uitvoeren om de capaciteit van de Airvan te evenaren. „Dat is heel duur.”
Het vliegverbod kost MAF Suriname daarom „grof geld”, legt Bijkerk uit. „Het mes snijdt aan twee kanten, in de verkeerde richting.” Allereerst levert het vliegverbod MAF een omzetderving op van een slordige 20.000 tot 25.000 dollar.
„Heel ernstig voor een non-profitorganisatie”, legt Bijkerk uit. „Dit hakt er diep in.” Want MAF wil vluchten zo goedkoop mogelijk aanbieden. Zonder winstoogmerk. „We willen onder aan de streep niets overhouden.” Missievluchten krijgen altijd 50 procent korting. „Dit werk heeft ons hart.”
Tegelijkertijd moet MAF dure vliegcapaciteit inhuren bij commerciële luchtvaartbedrijven op vliegveld Zorg en Hoop. „Tegenover sommige klanten zijn wij moreel verplicht om vluchten uit te voeren. We kunnen niet zeggen: Ga heen en word warm.”
De luchtvaartautoriteiten kunnen een vliegverbod ook zomaar met drie maanden verlengen. De financiële schade voor MAF is dan helemaal niet te overzien. In augustus staat vluchten voor studenten naar een Bijbelschool in de binnenlanden gepland.
In september moet MAF met een luchtbrug 300 deelnemers naar een Bijbelconferentie vliegen. „Het is ondenkbaar om die af te blazen. De impact daarvan voor de indianen is te groot. Dit is het hoogtepunt in hun kerkelijke jaar.” Een commerciële vlucht kost drie keer zo veel, waardoor veel indianen een bezoek afblazen.
Het slechte nieuws is Bijkerk rauw op z’n dak gevallen. „De eerste uren heb ik hier mijn worsteling mee gehad. Maar ik heb er door genade rust in gevonden. Niet fatalistisch, maar ik kan er echt in berusten. Ik kan hier ook Gods leiding in zien.”
De bevlogen vlieger wijst op de goede band in het team in Suriname. „Ieder verwerkt het op zijn eigen manier. De techneut, de piloot, de belader. We hebben geleerd de goede kant op te kijken. Naar boven.” Want ook het vliegverbod valt onder Gods voorzienigheid, stelt de directeur-piloot. „Het loopt God niet uit de hand. Hij staat hier boven, Hij weet ervan. Dat biedt houvast. Zeker weten.”
Afgelegen dorpen verstoken van medische zorg
De volledige Airvanvloot van MAF Australië staat aan de grond. Negen kisten. Zo’n 5000 tot 6000 aboriginals in Arnhemland zijn daardoor vrijwel verstoken van medische zorg.
De dokter en de tandarts bezoeken vrijwel wekelijks de pakweg veertig aboriginaldorpen in Arnhemland, een onherbergzaam gebied van 97.000 vierkante kilometer in het noordwesten van Australië. MAF is soms met negen GippsAero Airvan 8-toestellen tegelijk in de lucht. „Een taxidienst van a naar b naar c. Vluchten van twee tot drie uur, maar ook wel van vier tot vijf uur per dag.”
Het vliegverbod houdt de MAF-vloot aan de grond. „Vervelend, maar kan gebeuren”, zegt MAF-piloot Marijn de Zwart met Hollandse nuchterheid. „Het vliegverbod heeft grote impact op MAF, maar vooral op de passagiers. Dát is het ergste.”
De Zwart noemt het aan de grond houden van alle Airvans een „serieuze beslissing” van de luchtvaartautoriteiten. „Maar beter zo dan dat wij onderweg met een calamiteit te maken krijgen. Bij het minste spoor van twijfel moeten we niet vliegen.”
Medische evacuaties in Australië zijn door het vliegverbod onmogelijk, vertelt De Zwart, die twee jaar geleden met vrouw en drie kinderen is uitgezonden naar het verlaten gebied. Dokter en tandarts kunnen even alleen de nabijgelegen dorpen bezoeken. Daarvoor moeten ze een monsterrit van drie, vier uur over slecht begaanbare zandwegen afleggen. Verderop gelegen dorpen blijven verstoken van zorg. „Maar hopen dat niemand daar ziek wordt.”
MAF Australië beschikt over één Cessna 208 Caravan. „Dit toestel kan echter maar op één plek tegelijk zijn.” Het christelijke luchtvaartbedrijf moet daarom bij calamiteiten commerciële toestellen inhuren. Een flinke kostenpost, weet De Zwart. De omvang kan hij nog niet overzien.
Ook het vervoer van scholieren van dorpen naar internaat ondervindt ernstige hinder door het uitvallen van de vluchten. „Sommige scholieren kwamen drie dagen te laat op school.”
Waarom het wereldwijde vliegverbod MAF op deze manier treft, weet De Zwart niet. „Ik weet wel dat God de zaak onder controle heeft. Daar twijfel ik geen moment aan. Mogelijk zit er een reden achter die wij op dit moment niet begrijpen, maar die wel veel beter is.”