Met het neerschieten van de Amerikaanse drone en de aanvallen op de tankers in de Golf van Oman lijkt de oorlogsdreiging tussen Iran en de Verenigde Staten serieus te worden. De situatie is explosief. Zowel de Iraniërs als de Amerikanen willen echter geen oorlog. Deze moet ook worden voorkomen. De Verenigde Naties (VN) en de andere vijf landen die betrokken zijn bij de atoomdeal, Rusland, China, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland, dienen daarvoor in actie te komen.

Theocratie

Zolang dit Iraanse regime aan de macht is, zal de situatie in het Midden-Oosten onstabiel blijven en zullen de Iraniërs de misère houden. Veertig jaar theocratie heeft Iran in alle opzichten vernietigd. Kunst, cultuur, onderwijs, milieu, diplomatie, mensenrechten en de (regionale) stabiliteit hebben geleden onder de theocratische regering van geestelijk leider Khomeini en zijn opvolger Khameini. Al veertig jaar lang hoort men uit de monden van de ayatollahs in Teheran niets anders dan oorlogsretoriek en dat zetten ze geregeld om in daden.

Wie dat niet ziet, mag de situatie in Libanon, Syrië en Irak in ogenschouw nemen. Bewijst de bestorming van de ambassades van Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Saudi-Arabië in het (recente) verleden dat niet? Anders wel het opblazen van een joods cultureel centrum in Buenos Aires in 1994, met bijna 85 doden.

Iran heeft nog meer op zijn geweten. In 1983 kwamen honderden Amerikaanse soldaten in Libanon om bij een aanslag, waarbij ook Iran betrokken was. Iran heeft zich ook schuldig gemaakt aan het doden van honderden Iraanse dissidenten in het Westen. In 2015 was daarvan de in Nederland wonende Kolahi Samadi het slachtoffer.

En dan praten we nog niet eens over de ernstige schendingen van de mensenrechten en de armoede in eigen land, die de religieuze dictatuur door enorme corruptie en militaire uitgaven heeft gecreëerd. Exemplarisch is hoe het regime de 1,7 miljard dollar die de Amerikaanse president Obama, na de ondertekening van de atoomdeal, teruggaf de volgende maanden besteedde aan oorlogshandelingen in Syrië en Irak.

Isoleren

Het internationale verzoeningsbeleid jegens Iran heeft Europa geen voordeel gebracht. Integendeel: het maakte het regime brutaler, gelet op de huidige dreiging met kernwapens en de recente aanslagen op tankers in de Golf van Oman. Een effectievere politiek is: Iran politiek en economisch isoleren en slechts humanitaire hulp bieden. Om dat te bereiken, moet er een cordon sanitaire rond Iran getrokken worden, onder leiding van de Verenigde Naties. Recent opgelegde sancties blijken de economie van het land namelijk hard te treffen.

Is dat wreed? De Iraanse bevolking heeft herhaaldelijk aangetoond dat ze van dit regime af wil. Al jarenlang is er in het land sprake van demonstraties, sit-ins, stakingen en cyberverzet. Iraniërs zijn klaar voor een verandering.

Veel Iraniërs prikken door het met list en bedrog opererende regime heen, meer dan Europeanen dat doen. Iraniërs zien de twee fracties, de radicalen en de zogenaamde gematigden, als de rechter- en linkerhand van hetzelfde lichaam. Ze weten dat de werkelijke macht bij Khamenei, de opperste religieuze en politieke leider, ligt. Hij heeft een eigen (min of meer geheim) kabinet dat het parlement en de regering controleert. Hij stempelt alle belangrijke binnen- en buitenlandse beleidsterreinen.

In plaats van een verzoenende toon aan te slaan, zou Europa de democratische krachten in het land kunnen ondersteunen. Bijvoorbeeld door elke keer wanneer het regime van Iran demonstraties onderdrukt of mensen executeert nieuwe sancties op te leggen en Iraanse diplomaten uit te wijzen.

In 1953 werd in Iran de democratisch gekozen regering van de progressieve premier Mohammed Mossadeq mede door Amerikaanse en Engelse veiligheidsdiensten omvergeworpen. Nu breekt misschien de tijd aan om hetzelfde te doen met de huidige regering, om zo het Iraanse volk te helpen om zijn eigen democratische regering te kiezen.

Vrede

Het isoleren van het regime voorkomt veel ellende voor Iran en de internationale gemeenschap. Dat kan de machthebbers in Teheran duidelijk maken dat veertig jaar van misère voor de Iraniërs, de regio en de wereld voldoende is. Als Europa in vrede en humanisme gelooft, dient het nu in actie te komen.

De auteur is tolk/vertaler en journalist en afkomstig uit Iran.