Iran neemt groot risico door dreigement aan adres VS te herhalen
De Amerikaanse president Donald Trump blies vorige week een aanval op Iraanse doelen op het allerlaatste moment af. Een nieuw, grootschalig conflict in het Midden-Oosten leek daarmee voorkomen. Voor even, want de oorlogsdreiging tussen de Verenigde Staten en Iran is nog allerminst voorbij.
Rond de 150 doden zouden er kunnen vallen bij de geplande Amerikaanse aanvallen op Iraanse raket- en radarinstallaties. Dat aantal slachtoffers stond niet in verhouding tot het neerschieten door Iran van één onbemand Amerikaans verkenningsvliegtuig. „Niet proportioneel”, twitterde president Trump, en trok het bevel voor de aanval in.
Levens sparen is vanzelfsprekend een bijzonder nobel motief. En Trump staat zeker niet als oorlogszuchtig bekend. Dat moet gezegd. Het is anderzijds nauwelijks voorstelbaar dat een calculatie over het te verwachten aantal doden niet eerder in het proces van de besluitvorming was gemaakt. En al helemaal niet dat een dergelijke overweging tien minuten voor het eerste schot de doorslag zou geven om de aanval af te breken.
Het blijft echter een kwestie van speculeren over wat zich daadwerkelijk in het hoofd van de Amerikaanse president heeft afgespeeld. Feit is dat hij al herhaaldelijk heeft benadrukt dat hij geen oorlog met Iran wil. Het volhouden van dat standpunt valt niet mee. Trump staat onder grote druk van nationaal veiligheidsadviseur John Bolton, minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo en CIA-directeur Gina Haspel om harde actie tegen Teheran te ondernemen. Niet de minsten in de kring van zijn adviseurs.
Bovendien staat ook de geloofwaardigheid van Washington op het spel. Het lag niet bepaald voor de hand dat een Amerikaanse president het neerschieten van een drone zonder militair antwoord over zijn kant zou laten gaan. Zeker niet nadat de VS extra militairen en materieel naar de Golfregio hadden gestuurd – juist om de Iraanse dreiging het hoofd te bieden.
Desondanks benadrukte Trump ook dit weekeinde weer dat hij met Iran wil praten. Weliswaar kondigde hij een nieuwe aanscherping van de sancties tegen de Islamitische Republiek aan, maar bood Teheran ook aan terug te keren naar de onderhandelingstafel.
De reactie van Iran is daarom des te teleurstellender. Praten is niet aan de orde. En het militaire antwoord dat Teheran vorige week aan Amerika gaf door een drone neer te schieten, kan worden herhaald, waarschuwde de Iraanse legertop maandag in niet mis te verstane bewoordingen. Tevens dreigde Iran dat het zich nog verder uit het atoomakkoord zal terugtrekken.
De Islamitische Republiek neemt daarmee een enorm risico. Want het valt niet te verwachten dat Washington een volgende militaire provocatie alleen met economische strafmaatregelen zal beantwoorden. Zeker niet als daarbij aan Amerikaanse zijde slachtoffers zouden vallen.
