Coalitie wil in Senaat zaken doen met PvdA
De coalitiepartijen willen maandag bij de Eerste Kamerverkiezingen twee restzetels binnenslepen zodat ze samen 32 van de 75 Senaatszetels bezetten. Dan kan het kabinet ook afzonderlijk met de PvdA zaken doen. De SGP wil de tweede zetel veilig stellen.
VVD, CDA, D66 en ChristenUnie bezetten de afgelopen jaren samen de kleinst mogelijke meerderheid in de Eerste Kamer; 38 van de 75 zetels. Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten, in maart jongstleden, verloren VVD, CDA en D66 een deel van hun aanhang. De CU groeide aanzienlijk, maar maakte het verlies van de andere drie niet goed.
De nieuwe Statenleden kiezen maandag een nieuwe Eerste Kamer. Als ieder Statenlid op zijn eigen partij stemt, dan blijven er een acht restzetels over. Die vallen dan toe aan VVD, CDA, ChristenUnie, GroenLinks, PvdA, FVD, PvdD en OSF. Maar door de eigen Statenleden strategisch te laten stemmen kunnen partijen restzetels van elkaar afsnoepen.
Daarvoor is de afgelopen weken achter de schermen een heel systeem uitgedokterd. „Het is eigenlijk blufpoker”, zegt Hylke ten Cate die elke vier jaar de Eerste Kamerverkiezingen nauwgezet volgt. Hij brengt gevraagd en soms ongevraagd advies uit aan politieke partijen hoe ze het beste strategisch kunnen stemmen. „Sommigen vinden het ingewikkeld, ik niet. Het is gewoon wiskunde”, aldus de restzetelexpert. „Maar ik kan geen zekerheid geven. Het uitgedokterde systeem kan als een kaartenhuis in elkaar storten, bijvoorbeeld als iemand anders stemt dan gepland.”
De coalitiepartijen streven ernaar om samen 32 zetels te bemachtigen. Als dat lukt kunnen ze uit drie partijen kiezen met wie ze afzonderlijk een meerderheid vormen: PvdA (zeven zetels), GroenLinks (negen) of Forum voor Democratie (twaalf).
Forum voor Democratie heeft nog een eigen ‘probleempje’. De nummer 1 van de kandidatenlijst, Otten, is in ongenade gevallen en zal geen deel uit gaan maken van de FVD-fractie. Wellicht is hij niet de enige. Maar voor het eventueel steunen van de coalitie maakt het niet uit of FVD mogelijk enkele zetels verliest. Met zes FVD’ers erbij krijgt de coalitie ook een meerderheid in de Senaat.
Maar waarschijnlijk wil de coalitie het liefst met de PvdA in zee, dus zonder GroenLinks. Deze coalitie heeft geen goede ervaringen met GroenLinks.
SGP
Als de coalitie met de PvdA erbij net geen meerderheid zou behalen, kunnen de partijen altijd nog de SGP erbij betrekken. Die stelde zich de afgelopen jaren constructief op om regeringen aan een meerderheid te helpen.
Ondertussen is de SGP zelf ook druk doende geweest om de tweede zetel te behouden. Naar verluidt zou de partij hebben geprobeerd om enkele onafhankelijke Zeeuwse Statenleden te bewegen om maandag SGP te stemmen, maar dat is niet gelukt. Volgens een ingewijde moeten de staatkundig gereformeerden er maandag „ernstig rekening mee houden dat de partij de tweede zetel in de Senaat verliest.”
