De olie is vervuild met chlorides en is daardoor onbruikbaar. Volgens persbureau Reuters heeft het de Russische olieproducenten al meer dan 100 miljoen dollar (90 miljoen euro) gekost. In totaal bedraagt de schade langs de gehele pijplijn naar schatting bijna 1,2 miljard dollar. Ook zijn er olietankers met vervuilde olie geladen.

De olie is afkomstig uit de regio Samara, zo’n duizend kilometer ten oosten van Moskou. Toen westerse klanten erachter kwamen dat de olie vervuild was, bevond die zich al op Europees grondgebied. De doorvoer door pijpleiding Droezjba (Russisch voor vriendschap) werd gestaakt nadat eind april Wit-Rusland, Polen en Oekraïne hadden geklaagd over het hoge chloridegehalte.

Hoe mooi de naam van de pijpleiding ook is, de vriendschap tussen de olieproducenten en de westerse raffinaderijen hangt aan een zijden draadje. De Russen ontkennen dat zij schuldig zijn aan de vervuiling. Het is dan ook niet duidelijk wie verantwoordelijk kan worden gehouden voor de slechte kwaliteit van de olie.

Om de goede relatie te behouden hebben de Europese oliebedrijven hun rekeningen netjes betaald, meldt Reuters. Wel hebben ze hun Russische leveranciers gevraagd om de schade te vergoeden.

„Het zou onjuist zijn voor Rusland om aan te nemen dat Europese raffinaderijen voor de kosten op zouden draaien,” aldus een anonieme woordvoerder van een Europese oliemaatschappij.

Inmiddels staat de Russische olie-export naar Europa al bijna vier weken op een laag pitje. Wit-Rusland zegt dat het maanden kan duren voordat de volledige doorvoer weer hersteld is.

Schoon

De oliepijpleidingen in Wit-Rusland waren vorige week weer schoon terwijl die in Polen nog werden gereinigd. Deze week moeten ook de leidingen in Slowakije en Hongarije weer bruikbaar zijn.

Wit-Rusland verdient veel geld aan doorvoer en wederverkoop van Russische olie. President Aleksander Loekasjenko wil dat Rusland betaalt voor de schade die de vervuiling aan Wit-Russische installaties heeft veroorzaakt. „Poetin begrijpt dat de schade moet worden vergoed. Wij hebben heel veel geld verloren. Het gaat om miljoenen dollars”, aldus Loekasjenko.

Organisch chloride wordt gebruikt om oliebronnen schoon te houden en de stroming van ruwe olie te versnellen. In principe wordt de chloride altijd verwijderd voordat de olie in de pijpleidingen komt. De stof kan namelijk schade toebrengen aan de infrastructuur. De vervuilde olie kan overigens nog steeds worden gebruikt, maar moet wel worden ‘verdund’ met schone olie, tot soms wel een factor dertig.

Olieprijs

De olie-export van Rusland naar Europa is een complex geheel. Er zijn kopers en verkopers, banken en overheden in verschillende landen met verschillende regels bij betrokken. De vervuiling heeft een chaos veroorzaakt.

Volgens de Russische minister van Energie Alexander Novak zal de export van schone olie via de Droezjba-pijpleiding eind mei of begin juni volledig hersteld zijn.

Tot een duidelijk effect op de olieprijs heeft de kwestie niet geleid. Om andere redenen piekte ruwe Brent-olie vorige week boven de 72 dollar per vat. Donderdagochtend schommelde de prijs rond de 70,40 dollar.