Kiezer Istanbul moet Erdogan duidelijk maken hoe toekomst eruit moet zien
De oppositie van Turkije dacht dat ze het pluche in de grote stad Istanbul had bereikt. CHP-leider Imamoglu werd enkele weken geleden als burgemeester geïnstalleerd. Maar nu moeten de gemeenteraadsverkiezingen in de grote stad worden herhaald, op 23 juni. Reden: de president twijfelt over de verkiezingsuitslag van 31 maart.
Het verlies van de AK-partij in de gemeenteraadsverkiezingen in diverse steden was bijzonder pijnlijk. Maar in Istanbul was dat dubbel erg voor de leider, president Erdogan. Dit is zijn geboortestad en hier is hij zijn politieke loopbaan begonnen. Ooit heeft hij zoiets gezegd als: „Wie Istanbul heeft, die heeft Turkije.” Toen hij daar zelf won, was dat een bemoediging voor hem. Maar nu hij verliest en de oppositie wint, wordt dat natuurlijk een schrikbeeld.
Al vrij snel na de verkiezingen eiste Erdogan een herhaling van de gemeenteraadsverkiezingen. Er doken camerabeelden op waaruit zou blijken dat er dingen mis gingen, ook al is er op de beelden geen fraude te zien. Erdogan spreekt zelfs echter van betrokkenheid van de „georganiseerde misdaad” bij de verkiezingen.
De kiesraad heeft wel de stemmen uit enkele districten laten hertellen, maar dat leverde geen meerderheid voor de AK-partij op. Uiteindelijk bleek toch dat er 16.000 stemmen meer op de CHP waren uitgebracht. De kiesraad zag geen reden om alle kiesdisctricten uit de hele stad te laten hertellen.
Toen begon Erdogan aan te dringen op nieuwe verkiezingen. En dat heeft de kiesraad nu uiteindelijk toch besloten, hoewel dat een grotere operatie is dan een hertelling. Op 23 juni mogen de inwoners van de grootste stad van Turkije weer naar de stembus.
Deze stemronde is natuurlijk totaal anders dan die op 31 maart. De ogen van de wereld zullen nog meer dan gewoonlijk op het verkiezingsproces zijn gericht. In het Westen is grote zorg over de koers van president Erdogan. Als hij door vrije verkiezingen een stukje van zijn macht kan verliezen, is dat winst. Ook is het winst als hij bereid is die macht daadwerkelijk af te staan als de kiezer een andere kant uit wijst. Voor grote leiders is het niet altijd makkelijk om macht af te staan.
In het algemeen geldt dat verkiezingen alleen zinvol zijn als ze vrij en eerlijk verlopen. Als er mist blijft hangen over de eerlijkheid van de uitslag, blijft er twijfel over de wettigheid van het gekozen gezag. Die twijfel is slecht voor een land of een stad. In die zin is het verstandig om de verkiezingen maar een keer te herhalen.
Tegelijkertijd lijkt het er nu wel erg op dat Erdogan nieuwe verkiezingen wil omdat hij van de uitslag van 31 maart af wil. Die bevalt hem niet en daarom wil hij een herhaling. Het is duidelijk dat het laatste redmiddel van deze nieuwe ronde niet daarvoor is bedoeld. Maar uiteindelijk is het de kiezer van Istanbul die Erdogan duidelijk moet maken hoe de toekomst van de stad er uitziet.
