Terwijl in Naberezhnye Tsjelni, een stadje in de industrieregio van de Republiek Tatarstan de deuren van de Ford fabriek sluiten, openen de deuren van een fabriek vlakbij Moskou die ‘dikke’ Mercedessen maakt. Sinds 1992 produceert Ford al voor de Russische markt, onder de naam Ford-Sollers JV, maar daar komt nu een einde aan. Door teruglopende winst voelt Ford zich genoodzaakt zich terug te trekken uit de Russische markt en de 3.700 werknemers te ontslaan. Een flinke klap voor de stad.

De lonen van de arbeiders in de Fordfabriek in Naberzhenie Tsjelni liggen zo rond de vijf a zevenhonderd euro per maand. Dat is beter dan het gemiddelde loon in de stad, zo’n driehonderd euro per maand. De koopkracht van de bewoners in de regio gaat echter al jaren achteruit, en dat is mede de oorzaak van het besluit van Ford. Tot 2014 was de Ford Focus de best verkochte auto in Rusland: In 2018 was de verkoop echter nog maar 40 procent van de verkoop in 2012.

Tussen 2013 en 2016 zakte de automobielenindustrie in Rusland in elkaar. Autofabrikanten trokken massaal hun investeringen terug uit Rusland dat inmiddels in militaire conflicten was beland. Sancties en dalende olieprijzen hadden een crisis in de auto-industrie tot gevolg.

Tekenend

Het besluit van Mercedes-Benz om dure auto’s te gaan produceren is daarom erg opvallend. Iets buiten Moskou, in het stadje Jepisovo, tonen de Russische president Vladimir Poetin en de Duitse minister van Economische Zaken Peter Altmaier de eerste Mercedes-Benz die van de band rolt.

De samenwerking tussen Duitsland en Rusland is niet vanzelfsprekend in de huidige relaties tussen oost en west, maar als het aan de Poetin ligt, gaan dit soort initiatieven vaker voorkomen: „We zullen zulke projecten in de toekomst zeker steunen.”

In 2017 begonnen de Duitsers met de bouw van de autofabriek, zo’n 40 kilometer buiten Moskou. De investeringen van meer dan 250 miljoen euro komen de Russische economie goed van pas: Mede door de sancties van het westen daalt de koopkracht al jaren in Rusland en ligt de inflatie hoger dan gezond.

Poetin is positief: „Mercedessen zullen erg populair zijn bij de Russische consumenten.” De president verklaarde dat hij zelf ook ooit in een Mercedes reed.

De Russische autosector is tekenend voor de economie. Terwijl de inkomsten van de middenklasse al jaren terugloopt verrijken de allerrijksten zich. De middenklasse kan zich steeds minder een auto veroorloven, terwijl de rijken, voornamelijk in Moskou en Sint-Petersburg graag in een dure bak rijden.

En in dat plaatje past de nieuwe Mercedesfabriek, waar de gemiddelde auto meer dan een ton kost: Iets wat de Russische middenklasse bij lange na niet kan betalen.

Sancties

Russische media spreken tegen dat Ford de deuren sluit vanwege de sancties. De westerse media wil mensen laten denken dat de sancties tegen Rusland daadwerkelijk werken, zegt bijvoorbeeld de Russische krant Rossiskaja Gazeta: „De media melden niets over de Chinese Havalfabriek in Tula die binnenkort de deuren openen en de plannen van Volkswagen om zijn nieuwe TSI-motoren in Kaluga te laten bouwen. Ook Toyota wil de komende tien jaar 20 miljard roebel investeren in Rusland.”

De krant verklaard dat een van de belangrijkste redenen voor de sluiting van de Fordfabrieken het feit is dat Ford nooit een betaalbare ‘low-cost’ auto op de markt heeft gebracht.

Dat deden Renault-Nissan, Kia-Hyundai en de Russische Ladafabrikanten (AvtoVAZ) wel. Die zijn wel betaalbaar voor de gewone Rus.