De caravan is populair onder Nederlanders. Nergens ter wereld is de caravandichtheid zo groot als in Nederland. Er worden er zo’n 433.000 gebruikt en jaarlijks komen daar 25.000 exemplaren bij. Steeds grotere en luxere.

Uit gezamenlijke controles van verkeersveiligheidsorganisatie 3VO en de politie blijkt dat een aanzienlijk deel van dit caravanpark niet in optimale technische staat verkeert. Zo constateerden de controleurs op 12 juni in Eerbeek bij elk van de 22 gecheckte caravans wel een mankement. De gebreken varieerden van een administratieve fout in bijvoorbeeld het rij- of kentekenbewijs tot een serieus technisch mankement, zoals een gaslekkage of een niet optimaal functionerend remsysteem. Al twee keer dit jaar deed zich een dodelijk ongeval met een caravan voor. Beide keren was een defect aan de gasinstallatie de oorzaak.

Weerbarstige praktijk
Vorige week zaterdag vond een door 3VO georganiseerde controle bij caravanbedrijf Oosterkamp in Wenum-Wiesel plaats. Veel caravanbezitters maakten hier gebruik van. De gepensioneerde Zeisink uit Apeldoorn is een van hen. Hij is niet aanwezig uit angst voor een eventuele controle door de politie, want in de bijna dertig jaar dat de 66-jarige met zijn caravan door Europa toert, kan hij zich slechts één aanhouding herinneren. „In Eindhoven, zo’n twee jaar geleden tijdens de kippenziekte. Ik werd aangehouden door een agent en dacht: Die gaat de caravan controleren. Maar hij vroeg alleen of ik kippen in m’n caravan had verstopt.”

Zeisink, net terug van acht weken vakantie in Zuid-Frankrijk, laat zijn caravan elke twee jaar nakijken door een dealer. Zijn caravan komt dan ook bijna probleemloos door de test.

Wat minder goed gaat het met de ruim dertig jaar oude caravan van meneer Van Hilten, eveneens uit Apeldoorn. Hij is vol goede moed met vrouw en caravan naar de controle gekomen. „Ik verwacht geen problemen, de caravan heeft in 1994 nog een Bovag-onderhoudsbeurt gehad en ik heb net de banden vervangen. Die zaten er alweer vijftien jaar onder.”

Tien jaar zonder onderhoud blijkt toch te veel voor Van Hiltens vakantiehuis op wielen. Op bijna elk onderdeel scoort de caravan beneden de maat. Hilariteit alom vanwege de gasdrukregelaar. Volgens Oosterkamp, eigenaar van het caravanbedrijf, is het verstandig de gasdrukregelaar na vijf jaar te vervangen. Die van Van Hilten stamt nog uit 1972. Ook de gasslangen zijn aan de oude kant. Deze zijn volgens Oosterkamp na twee tot drie jaar aan vervanging toe. „De productiedatum staat op de slang.” De slang van Van Hilten geeft 1993 aan.

Verantwoordelijkheid
Volgens Ad Koster, directeur van de Nederlandse Vereniging voor de Kampeer en Caravan Industrie (KCI) -de branchevereniging voor fabrikanten van kampeermiddelen- kunnen de mankementen aan caravans leiden tot ernstige ongevallen. De oorzaak ligt meestal bij de consument. „Vanzelfsprekend moeten caravans zo veilig mogelijk zijn. Fabrikanten doen hier tegenwoordig alles aan, maar ook de consument zal zich bezig moeten houden met de veiligheid van de eigen caravan. Hier schort het nogal eens aan. Zo geeft lang niet iedere consument zijn caravan een periodieke onderhoudsbeurt.”

De KCI pleit daarom al jaren voor een APK voor caravans. „Vooral toen in september 2002 de nieuwe wet voor het kentekenbewijs voor caravans en aanhangers inging. Bij een beladingsgewicht boven de 750 kilo is sindsdien een kentekenbewijs voor de caravan vereist. Caravanbezitters konden dit gewoon op het postkantoor halen. Zo bleef dit een puur administratieve handeling, terwijl juist hieraan een keuring had kunnen worden verbonden. Maar de overheid wilde er niet aan.”

Een woordvoerster van het ministerie van Verkeer en Waterstaat geeft aan dat de overheid destijds „inderdaad besloten heeft om niet tot een verplichte periodieke keuring over te gaan. De technische staat van een caravan is zelden de oorzaak van een ongeluk.”

Net als het ministerie is ook de ANWB om deze reden geen voorstander van een verplichte keuring. „Een groot en toenemend deel van de caravanbezitters laat eens in de twee à drie jaar een onderhoudsbeurt uitvoeren. Daarnaast verricht de ANWB ongeveer 800 caravankeuringen per jaar op kampeerbeurzen die zij organiseert. Hieruit blijkt dat de huidige staat van het caravanpark niet verkeerd is.”

Ook volgens John Bennink van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) is het goed gesteld met de technische staat van veel caravans. „Bovendien vindt het leeuwendeel van de caravanongevallen zijn oorzaak in stuur- en beladingsfouten.” Volgens Koster valt dit niet te beoordelen. „Er bestaat in Nederland geen registratiesysteem van caravanongevallen waaruit zou blijken dat de technische staat van het voertuig bij het ongeval een rol heeft gespeeld.”

Kentering
Een toenemend aantal caravanbezitters mag dan geregeld de garage bezoeken, een deel van hen pleegt nog steeds weinig of geen onderhoud aan de sleurhut. Oosterkamp herkent dit. „Veel caravanbezitters denken dat hun caravan, omdat hij toch maar enkele weken in het jaar wordt gebruikt, zo goed als geen onderhoud nodig heeft. Maar juist doordat hij zo lang niet gebruikt wordt, ontstaat bij een lange rit veel slijtage.”

Toch is volgens de caravandeskundige de situatie in vergelijking met een aantal jaren geleden verbeterd. „Het echt slechte spul is er zo langzamerhand wel tussenuit. De toegenomen publiciteit rondom de gevaren en de controles door de politie werpen langzaam maar zeker hun vruchten af.”

Veilig op weg

• Vertrek uitgerust en probeer files te ontwijken.
  - Stop regelmatig om de benen te strekken tijdens een lange rit.
  - Laat minimaal eens per twee jaar een onderhoudsbeurt uitvoeren.
  - Kies liever een wat hogere kogeldruk dan een iets lagere.
  - Controleer banden voor vertrek op draagvermogen, spanning en droogtescheurtjes.
  - Zorg voor een goed geïsoleerd caravansnoer.
  - Leg zware spullen zo veel mogelijk boven de caravanas.
  - Zorg voor een gelijkmatige verdeling over de linker- en rechterzijde van de caravan.
  - Rijd niet harder dan 80 kilometer per uur.